Avrupa Birliği aday ve potansiyel aday ülkelere yönelik katılım öncesi mali yardımlar uyguluyor. Bilindiği üzere Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nın (IPA) kırsal kalkınma destekleri IPARD Programı kapsamında veriliyor. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yürütülen program kapsamında belirlenen illerde süt, kırmızı et, su ürünleri ve meyve-sebze başta olmak üzere birçok ürün grubunda tarımsal işletmelere ve üreticilere hibe desteği sağlanıyor.
Avrupa Komisyonu tarafından 25 Şubat 2008 tarihinde onaylanan IPARD Programı kapsamında süt sektörünü doğrudan ilgilendiren şu tedbirler uygulanıyor.
Tedbir 101: Tarımsal İşletmelerin Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Ulaştırılmasına Yönelik Yatırımlar.
Tedbir 103: Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasının Geliştirilmesi ve Topluluk Standartlarına Yükseltilmesine Dair Yatırımlar.
Tedbir 302: Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesine Yönelik Yatırımlar.
Bu üç tedbire yönelik 2011 yılında başlayan program; 2012 yılında Amasya, Afyonkarahisar, Balıkesir, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Konya, Malatya, Ordu, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Van ve Yozgat illerinin akreditasyonu sağlanarak ilgili yatırımlara yönelik destekleme süreci başlatılmıştı.
2013 yılında ise Ağrı, Aksaray, Ankara, Ardahan, Aydın, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Elazığ, Erzincan, Giresun, Karaman, Kastamonu, Kütahya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir ve Uşak illerinde şartlı olarak 23 Ocak’ta 9’uncu kez çağrıya çıkıldı. Bu çağrı için başvurular 15 Şubat’ta başlayıp 15 Mart’ta saat 21.00’de sona eriyor.
Bu programla tarım sektöründe ve kırsal alanda faaliyet gösteren başta çiftçilerimiz, üreticilerimiz, özel sektör işletmeleri, kooperatifl er, birlikler ve potansiyel yatırımcıların tarım ve kırsal alandaki yatırımları proje başına bir buçuk milyon (1.500.000) Euro’ya kadar hibe desteği alabilecekler.
Süt işletmelerine yönelik destekler
Şöyle ki; süt üreten tarımsal işletmeler Tedbir 101 kapsamında en fazla 120 büyükbaş veya 500 küçükbaş sağmal hayvan içeren bir proje sunduklarında proje sahibinin genç çiftçi (40 yaş altı) ve proje yerinin dağlık alanda olması halinde en fazla 650 bin Euro hibe desteği (% 65 oranında) alabilecektir.
Tedbir 103 bütçe kalemi 1 de ise, Süt ve Süt Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması kapsamında ise en çok 70 ton/gün süt işleme kapasiteli bir süt işleme tesisi kurduğunuzda en fazla 1,5 milyon Euro hibe desteği (%50 oranında) alabilirsiniz. Bütçe kalemi 2 de ise, Üretici örgütlerimizde aynı tedbir kapsamında, süt toplama merkezleri ve süt Soğutma tesisleri kurabilecekler. Üretici örgütlerimiz de bu kapsamda en fazla 500 bin Euro hibe desteğini (%50 oranında) alabilecekler.
Bilindiği gibi hibe destekleri geri ödemesi olmayan desteklerdir. Sağlanan hibe tutarının yüzde 75’i AB fonlarından, yüzde 25‘i ise Türkiye Cumhuriyeti genel bütçesinden karşılanmakta. Yatırımcılarımızın yapmayı düşündüğü yatırımın zamanlaması ile IPARD proje çağrısının zamanlaması birbirine uyumlu ise bu tür hibe desteklerinden yararlanması yerinde olacaktır.
IPARD kapsamında proje sunmayı düşünen yatırımcılarımızın öncelikle kendilerine yol gösterecek ve projenin başından sonuna (2+5 yıl) kadar beraber olacakları danışman firmayı doğru belirlemesi gerekiyor. Diğer bir husus ise yatırımcının proje toplam bedelini ödeyebilecek finansal gücünün veya bankalar nezdinde kredibilitesinin olmasıdır.
IPARD projeleri kapsamında önce ödemenin yapılacağı, sonra hibe desteğinin alınacağı unutulmamalıdır.
Her proje başvurusu kabul edilmeyebilir, unutulmaması gereken ise kabul edilmeyen projeler bile değerli deneyimlerdir. Kabul edilmeyen projeler revize edilerek bir sonraki başvuru döneminde tekrar başvuru yapılabilinir.
2013 yılında şartlı proje çağrısı kabul eden 22 ilde projelerin ne zaman başlayacağı belirsizliğine rağmen, 236,48 milyon Euro hibe dağıtılacak. Toplam yatırım süresi ise sözleşmeden sonra 5-10 ay arasında olacak. 9’uncu çağrının kurallarına göre hazırlanacak proje başvurularının şansının bol olmasını ve yatırımcılarımızın projeye dayalı yatırım kültürünü edinmelerini dilerim.