Geçtiğimiz Temmuz ayında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından ortaklaşa hazırlanan “Küresel Tarımsal Görünüm 2015-2024” raporu açıklandı.
Sektörü yakından ilgilendiren tespit ve öngörülerin yer aldığı raporda, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde beslenmede protein ağırlıklı yiyeceklere yönelimin artacağı ve nişastalı gıda tüketiminin azalacağı belirtiliyor. Bu nedenle et ve süt ürünleri fiyatlarının hububata göre daha yüksek seyretmesi öngörülüyor.
Hayvansal protein tüketimindeki artışa bağlı olarak tahıl ve tohumların hayvan yemi olarak kullanımı artacağından gelecek 10 yılda mısır talebindeki artışın yüzde 70’leri bulması bekleniyor.
Geçtiğimiz yıl küresel gıda fiyatları son beş yılın en düşük seviyesini gördü. Rapora göre, orta vadede arz ve talep dengesinin etkisiyle dünya genelinde fiyatların düşme eğilimi devam edecek.
Gelişmekte olan ülkelerdeki gıda tüketimi eğilimleri nedeniyle süt ürünleri fiyatlarının tarım ürünlerine göre daha fazla artış göstermesi bekleniyor. Raporda, küresel süt piyasasıyla ilgili öngörüler şöyle:
– Süt fiyatları gelecek 10 yılda reel olarak düşüş göstererek 2007 öncesi seviyelerine gerileyecek.
– Dünya süt üretimi 2024’te yüzde 23 artarak 175 milyon tona ulaşacak, artışın yüzde 75’i Asya’dan gelecek.
– Gelişmiş ülkelerde inek sayısı azalacak, gelişmekte olan ülkelerde hayvan başına süt verimi artacak.
– Gelişmekte olan ülkelerde 2024’e kadar kişi başına süt ürünleri tüketimi yılda ortalama yüzde 1,4-2,0 artış gösterecek. Gelişmiş ülkelerde ise talep artışı çok daha düşük olacak ve yüzde 0,2-1,0 arasında gerçekleşecek.
– Dünya genelinde peynir ve tereyağı talebinde artış öngörüsü yüzde 1,5-2,0 dolayında.
– Süt ürünleri ihracatının ise dört büyük kaynakta (Yeni Zelanda, Avrupa Birliği, ABD ve Avustralya) yoğunlaşması bekleniyor.
DÜNYA SÜT PROJEKSİYONU (Tereyağı, Peynir, Süttozu) 2015-2024 | |||||
Takvim Yılı | 2012-2014 (Ortalama) | 2015 | 2018 | 2021 | 2024 |
TEREYAĞI | |||||
Üretim (Bin ton) | 9.972 | 10.357 | 11.021 | 11.759 | 12.522 |
Tüketim (Bin ton) | 9.890 | 10.279 | 11.002 | 11.727 | 12.491 |
Fiyat (Dolar/ton) | 3.695 | 3.387 | 3.571 | 3.711 | 3.937 |
PEYNİR | |||||
Üretim (Bin ton) | 21.501 | 22.284 | 23.273 | 24.367 | 25.466 |
Tüketim (Bin ton) | 21.251 | 21.997 | 23.005 | 24.107 | 25.211 |
Fiyat (Dolar/ton) | 4.226 | 3.667 | 4.201 | 4.457 | 4.714 |
YAĞSIZ SÜT TOZU | |||||
Üretim (Bin ton) | 3.804 | 4.081 | 4.286 | 4.528 | 4.776 |
Tüketim (Bin ton) | 3.826 | 4.057 | 4.287 | 4.526 | 4.775 |
Fiyat (Dolar/ton) | 3.771 | 2.678 | 3.301 | 3.463 | 3.630 |
TAM YAĞLI SÜT TOZU | |||||
Üretim (Bin ton) | 4.843 | 5.224 | 5.691 | 6.176 | 6.657 |
Tüketim (Bin ton) | 4.854 | 5.224 | 5.691 | 6.176 | 6.657 |
Fiyat (Dolar/ton) | 3.900 | 2.941 | 3.395 | 3.560 | 3.728 |
Kaynak: OECD/FAO (2015), “OECD-FAO Agricultural Outlook” 05