Laboratuvar sayesinde sütün kalitesi ve miktarı ve arttı

2 bin 192 onaylı süt işleme tesisinin 126’sı ve 6 bin 125 süt toplama merkezinin 680’ı Balıkesir’de bulunuyor. Bu sayıda sizi sütçülüğün kalesi Balıkesir’e götürüyoruz ve kaliteye yaptığı yatırımla öne çıkan “Karesi ve Altıeylül Süt Üreticileri Birliği”nin başarı öyküsünü paylaşıyoruz.

Süt üretici birlikleri arasında özel bir yere sahip olan Balıkesir Karesi ve Altıeylül Süt Üreticileri Birliği 81 kurucu üye ile 2005 yılında Balıkesir’de hizmet vermeye başladı. 2005 yılından bu yana yapılan çalışmalarla 2 bin 299 aktif üye sayısına ulaştı. Birlik, Balıkesir’in Karesi ve Altıeylül ilçe sınırları içerisinde 40’a yakın süt soğutma tankı ile kaliteli süt üretimine önemli derecede katkı sağlıyor. Şu anda Karesi ve Altıeylül ilçelerinde bulunan 60 köye hizmet veren Birlik, 2018 yılında yaptığı laboratuvar yatırımı ile sütte kalite çıtasını yukarı çekti.

2009 yılından bu yana Birlik Başkanı olan Cihat Şimşek, çiğ süt kalitesini arttırmak için önemli projelere imza attı. Birlik, devlet desteklerini doğru yönde kullanarak çiğ sütün üreticiden sanayiye soğuk zincir bozulmadan ulaşması için önce krom paslanmaz güğümler ve sonrasında soğutma tankları satın alarak üyelerinin hizmetine sundu.

Kırka yakın soğutma tankını Karesi ve Altıeylül ilçelerindeki süt toplama merkezlerine kuran Birlik, böylece soğuk zincirin temelini atmış oldu. Soğuk zincir altyapısını kurduktan sonra hedefledikleri çiğ süt kalitesini yakalamak için Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun (IPARD Programı) desteğiyle Çiğ Süt Laboratuvarı kurmak için kollar sıvandı. Ancak Birlik Başkanı Şimşek, kurumun yanlış yönlendirmeleri sonucunda destek alamadıklarını söyleyerek bu konuda hayal kırıklığı yaşadıklarını kaydetti.

DAHA İYİYE ULAŞMANIN KAYGISIYLA HAREKET EDİYORUZ

Yine de üreticiler ile el ele verip projeyi hayata geçirdiklerini ve çiğ süt laboratuvarını kurduklarını söyleyen Birlik Başkanı Şimşek, çiğ süt kalitesine yönelik çalışmaları hakkında Süt Dünyası’na şu bilgileri verdi:

“Kurduğumuz çiğ süt laboratuvarı ile düzenli olarak çiğ süt kalitesi ve hayvan hastalıkları kontrollerini yapıyoruz. Süt kalitesi, hayvan sağlığı ve üretici refahı için gerekli olan diğer çalışmalarla da üreticilerimize ve ülkemize hizmet etmeye durmaksızın devam edeceğiz.

Süt üretimi ve hayvancılık Balıkesir’in temel gelir kaynağı olduğu için üreticiyi her açıdan desteklemek ve önünü açmak gerekiyor. Yıllardır bu sektörün içindeyiz, tüketicinin beklentisi ile üreticinin isteklerini kesiştirmemiz gerekiyor. Sütün niteliklerini çok iyi biliyoruz ve nasıl daha iyi kaliteye ulaşacağımız kaygısıyla hareket ediyoruz.Üreticiyi bilinçlendirmek ve arkasında olduğumuzu hissettirmek önemli, üreticilere hayvan besleme, hayvan hijyeni, ekipman hijyeni gibi eğitimler veriyoruz.

Tüketici beklentisi sürekli artıyor, sütün protein ve yağ değeri bu açıdan en hassas noktamız. Bunun için her bir üreticiye hayvan besleme için rasyon konularında destek veriyoruz. Hayvan sağlığı ve çiftçi refahı bizim için önemli, antibiyogram testleri ve mastitis teşhisi için yine laboratuvarımızda hizmet veriyoruz. Problem gördüğümüz noktalarda üretici ile direkt temasa geçiyoruz.”

ÇİĞ SÜTÜ ANALİZ EDİP KALİTELİ OLANI ALIYORUZ

Balıkesir Karesi ve Altıeylül Süt Üreticileri Birliği çiğ sütün kabulünde her bir üreticiden numuneleri sağımın hemen sonrasında numaralandırarak topluyor ve soğuk zincir altında laboratuvara ulaştırıyor. Sütün ilk önce asitlik düzeyine, pH değerine ve içeriğinde antibiyotik olup olmadığına bakılıyor.

Asitlik ve pH değeri, sağımdan sonra sütün bekleme süresi ve sağım ekipmanlarının hijyeni hakkında bilgi veriyor. Antibiyotik varlığı ise sağılan hayvanın hasta olduğunu bize söylüyor. Asitlik düzeyi yüksek olan süt kesilebileceği için işleme alınmıyor. Antibiyotik içeren sütler sağlıklı ve işlemeye uygun olmadığından bu sütleri Birlik kabul etmiyor.

Bu aşamalardan geçtikten sonra kabulü yapılan çiğ süt yağ, protein, laktoz, yağlı ve yağsız kuru madde oranları, donma noktasına göre su varlığı, toplam bakteri miktarı ve antibiyogram testlerine tabi tutuluyor. Bu testler sonucunda belirlenen kalite değerlerine göre süte kabul veya red işlemi uygulanıyor.

SÜT KALİTESİNİ ARTIRMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ

Süt analizleri yapıldıktan sonra üretici temelli analiz raporu oluşturuluyor. Bu rapor neticesinde üretici sütünün hangi kalitede olduğunu biliyor ve buna göre hayvan besleme ve rasyon çalışmaları yapılıyor. Süt niteliğindeki gelişmeler titizlikle takip ediliyor. Birlik sütün kalitesini geliştirmek amacıyla bölgedeki sütün kalite haritasını oluşturmaya çalışıyor. Üretici beslediği hayvana ve ürettiği süte yabancılaşmasın diye Birlik, kaliteli ürüne her türlü desteği vermeye çalışıyor. Kaliteyi çok önemsediklerini dile getiren Başkan Şimşek, kalite sistemi ve birliğin hedefleri hakkında şunları söylüyor:

“Birliğimiz ve laboratuvarımız ISO standartlarına uygun olarak kuruldu ve aynı şekilde mevzuat ve standartlar doğrultusunda işletiliyor. Ürün kalitesini sürekli iyileştirmek ve piyasada arz talep dengesi kurmak görevimiz. Ancak bunu sürdürülebilir şekilde (çevreyi koruyarak) yapmaya özen gösteriyoruz.”

Laboratuvarın teknik özellikleri ve kapasitesi hakkında da bilgi veren Balıkesir Karesi ve Altıeylül Süt Üreticileri Birliği Başkanı Cihat Şimşek, laboratuvar kurulduktan sonra üreticilere düzenli hizmet vermek için kendilerine bir yol çizdiklerini söyledi. Birlik üzerinden 60 köyün sütünü pazarladıklarını belirten Şimşek, bu köylerde üretilen sütün kalitesini artırmak için çeşitli çalışmalar yaptıklarını kaydetti.

Bu köyler için aylık çizelge doğrultusunda düzenli olarak kontrol ve bilgilendirme yaptıklarını anlatan Şimşek, günde ortalama 100 üreticinin süt analizini yaptıklarını dile getirdi.

Birlik Başkanı Şimşek, sütün kalitesini yağ ve protein oranının belirlediği düşünülse de mikrobiyolojik kriterlerin de kalitenin vazgeçilmez unsurları olduğunu söylüyor. Şimşek, şu aşamada toplam bakteri sayısı ve antibiyogram testlerini gerçekleştirdiklerini, yakında somatik hücre sayısına da bakacak şekilde teknoloji yatırımlarını tamamlayacaklarını belirterek, “Yakında laboratuvarımızda çiğ süt için gerekli tüm analizleri gerçekleştiriyor olacağız” dedi.

LABORATUVAR SAYESİNDE SÜT İSRAFININ ÖNÜNE GEÇTİK

Laboratuvarın sağladığı avantajlara gelince… Laboratuvarın kurulumuyla beraber süt kalitesinde ve verimliliğinde artışın başladığını dile getiren Şimşek, laboratuvar sayesinde süt israfının önüne geçtiklerini söyledi. Bölge, hayvan cinsi ve beslemeye bağlı olarak sütün kalite parametrelerinde değişiklikler ortaya çıktığını anlatan Şimşek, süt analizleri ile hayvan beslenmesinin süt kalitesine etkilerini görme fırsatı yakaladıklarını söyledi. Ayrıca rutin analizler ile hangi bölgede hangi hastalığın olduğunu da tespit edebildiklerini ifade etti.

Yapılan rutin kontrollerle bölgesel olarak sütün haritası çıkartılıyor. Bu sayede üreticinin sütünü pazarlamada yaşadığı dengesizliğin ve hayvan hastalıklarının önüne geçiliyor. Antibiyotikli süt engellendiği için de süt israfının önüne geçiliyor. Laboratuvar sayesinde üreticiye, çiğ süt kalite standardını arttırması için bilgilendirme ve rasyon desteği veriliyor. Birlik, kaliteye yaptığı yatırımlarla bölgede üretilen çiğ sütü uluslararası kalite standartlarına ulaştırmayı hedefliyor.

Laboratuvarda Tekafos tarafından tedarik edilen FOSS marka süt analiz cihazları kullanıldığını belirten Şimşek, laboratuvar yatrımı konusunda Tekafos ile yaptıkları işbirliği hakkında şunları söyledi:

“Süt laboratuvarımızın kuruluş aşamasından bu yana FOSS ekibi her zaman yanımızdaydı. Bu deneyimli ekiple birlikte güzel bir iş çıkardık. Uzun süren görüşmeler sonucunda FOSS cihazlarının uygun, doğru ve güvenilir sonuçlar verdiğini görerek tedarik etmeye karar verdik. Laboratuvarımızda çiğ sütün fiziksel ve kimyasal analizlerini Tekafos’tan tedarik ettiğimiz FOSS marka MilkoScan Mars cihazıyla yapyoruz. Bu cihazla yağ, kuru madde, yağsız kuru madde, laktoz, protein ve donma noktası değerlerine bakıyoruz.”

Süt üretiminin çok emek isteyen bir iş olduğuna dikkat çeken Balıkesir Karesi ve Altıeylül Süt Üreticileri Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cihat Şimşek, çiğ sütün ve süt sığırcılığının kalitesini yükseltmek için üretici ile sürekli diyalog halinde olduklarını kaydetti. Şimşek, bu nedenle laboratuvar cihazlarının seçimi konusunda çok hassas davrandıklarını dile getirdi.