Ulusal Süt Konseyi için söyleyecek söz bulamıyorum!

İbrahim Gümüş yazdı…

Ulusal Süt Konseyi’nin rolü ve görevleri sektörde sürekli tartışılan bir konu. Sektör önceleri Konseyden piyasa düzenleme ve süt fiyatı belirleme gibi ciddi görevler bekliyordu. Ancak kimsenin Konseyden böyle bir beklentisi kalmadı. Süt sektöründe tüm tarafları tek bir çatı altında topladığı için Konseyden sanayici ve üretici arasında sağlıklı bir diyalog ve uzlaşma kültürü oluşturması bekleniyordu. Mevcut yönetim anlayışıyla bunu başarması da pek mümkün gözükmüyor.

2014 yılından 2017’ye kadar yem fiyatları ve döviz kurunda yüzde 40’a varan artışa rağmen Konsey çiğ süt referans fiyatında herhangi bir değişiklik yapmadı. 1 Ocak 2017’den itibaren 6 kuruş artırdığı fiyata soğutma primini dahil etti. Zamlı fiyatın yağ ve protein bakımından belirli kalitedeki sütler için geçerli olduğunundan açıklayan Konsey, kalite değerlerini kimin nasıl ölçeceğine ilişkin herhangi bir kriter ortaya koymadı.

Süt fiyatına etki eden gider kalemleri serbest piyasa koşullarında artmaya devam ederken süt fiyatı 30 ay boyunca 1,15 lirada tutulmuştu. Üreticiyi mağdur eden sabit fiyat yaklaşımı hala devam ediyor. Temmuz ayına kadar süt 1,21 liradan satılacak, peki yem fiyatları bu süre boyunca sabit tutulacak mı?

Konseyin görevleri arasında süt fiyatlarına etki eden faktörleri ve maliyetleri takip etmesi de bulunuyor. Bununla ilgili verileri yayınlayarak sektöre rehberlik etmesi gerekiyor. Önceleri bu görevini yarım yamalak da olsa yerine getiren Konsey artık bu işi de iyice savsaklamaya başladı.

Ulusal Süt Konseyinin internet sitesinde “Fiyatlar” bölümünde Çiğ Süt Fiyatları, Bölgelere Göre Çiğ Süt Maliyeti, Yem Fiyatları, Çiğ Süt / Yem Paritesi ve Dünya Fiyatları başlıkları yer alıyor. Burada yer alan bilgilere birlikte göz atalım…

– Çiğ süt fiyatları: Konseyin internet sitesinde çiğ süt fiyatları muntazam olarak yayınlanıyor. Hatta 2017 yılı için açıklanan çiğ süt referans fiyatı Ocak – Haziran dönemi için 1,21 TL/litre olarak yer alırken yanında minimum kalite değerleri (Yağ %3,5, Protein %3,1) özel olarak belirtiliyor. Peki, çiğ süt maliyeti, süt/yem paritesi ve yem fiyatlarında da aynı titizlik gösteriliyor mu?

– Bölgelere göre çiğ süt maliyeti: Konseyin görevleri arasında nasıl ki çiğ süt referans fiyatını açıklamak var, aynı şekilde bögelere göre çiğ süt maliyetini de tespit etmesi gerekiyor. Ancak internet sitesinde bununla ilgili hiçbir veri yok. Önceki yıllarda çiğ süt maliyetleri aylık olarak açıklanıyordu. Son 1 yıldır çiğ süt maliyetleri ile ilgili hiçbir veri sitede yer almıyor. Site güncellenmiyor olsa 2017 çiğ süt referans fiyatının da sitede olmaması gerekirdi.

– Yem fiyatları: Konsey süt sığırcılığında kullanılan yem fiyatlarını aylık olarak internet sitesinde açıklıyordu. 2015 yılı Aralık ayından itibaren yem fiyatları da yayınlanmıyor. En son Aralık 2015’te yem fiyatları; Mısır Silajı 22 kuruş, Kuru Yonca 62 kuruş, Saman 32 kuruş, Karma Yem 97 kuruş olarak açıklanmış. Son 1 yıldır yem fiyatları ile ilgili Konseyin internet sitesinde hiçbir veri yok.

– Çiğ süt / Yem paritesi: 2007’den 2013 yılı Eylül ayına kadar parite ile ilgili veriler düzenli olarak yer alıyor. 2011 yılında parite ortalaması 0,93 iken 2012’de 1,02 olmuş. 2013 parite verilerine gelince Nisan ve Mayıs’ta 1,03, Haziran ayında 1,02 iken Temmuz’da 1,24’e çıkmış, Ağustos’ta ise 1,12’ye düşmüş. Ulusal Süt Konseyi’nin 2013 verilerinde kağıt üzerinde yem maliyetlerini düşürerek pariteyi nasıl yukarı çektiğini yayınlamıştık. 2017 yılına girmemize rağmen Konseyin sitesinde 2014, 2015 ve 2016 yıllarına ait Çiğ süt / Yem paritesi ile ilgili bir bilgi kırıntısı bile yer almıyor. Size de düşündürücü gelmiyor mu?

– Dünya fiyatları: Bu bölümde “Bazı ülkelerde Çiğ Süt, Süt Tozu ve Tereyağı fiyatları” diye üç ayrı bölüm yer alıyor. Ancak hiç birinde herhangi bir veri yer almıyor.

Anlayacağınız Konsey işine gelen verileri açıklıyor, işine gelmeyenleri sümenaltı ediyor. Üreticinin kılı kırk yardığı bir dönemde böylesi ciddiyetsizlik ve sorumsuzluk kabul edilemez. Artık, Ulusal Süt Konseyi için söyleyecek söz bile bulamıyorum!