Ocak ayında Ankara’da düzenlenen “Süt ve kırmızı et üretimi; tamam mı devam mı?” konulu panelde hayvancılığın sorunları konuşuldu. Panlistlerden biri de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Hayvancılık Daire Başkanı Muhittin Eyimaya idi.
Faizsiz kredileri kimler aldı?
Panelde 7 yıl vadeli sıfır faizli kredi desteklerinden 48 bin yatırımcının yararlandığını açıklayan Eyimaya, kredilerin orta ve büyük yatırımcılara gittiği yönündeki eleştirilerin gerçeği yansıtmadığını iddia etti. Açıklamanın devamında sıfır faizli hayvancılık kredilerinden 48 bin yatırımcının yararlandığını açıkladı.
Tamamını açıklayın
Eyimaya’nın açıklamasına göre; 11 bin kişi 25 bin liranın altında, 11 bin 290 kişi 50-100 bin lira, 320 kişi 500 bin-1 milyon lira, 109 kişi 1-2,5 milyon lira, 16 kişi ise 5 milyon liranın üzerinde faizsiz kredi kullanmış. Bu rakamları toplayınca 22 bin 735 kişiye ulaşıyoruz. Açıklamayı çeşitli kaynaklardan bir kez daha dikkatli inceleyince; 25-50 bin lira, 100-500 bin lira ve 2,5-5 milyon lira arasında faizsiz kredi kullanan 25 bin 265 kişinin açıklamada yer almadğı ortaya çıkıyor.
Gelişmiş ülkelerde kurumlar kamuoylarını ilgilendiren hususlarda rapor, istatistik ve bilgilere kolayca ve hızlı bir şekilde erişilebiliyor. Tarım Bakanlığı ve Ziraat Bankası’nın da kamuoyunu ilgilendiren böylesi önemli bir konuda daha dikkatli açıklama yapmalarını bekliyoruz.
Sütçülük kabuk değiştiriyor
Ağustos ayından bu yana hayvancılık desteklerinin artması sütçülüğü kabuk değiştirmeye zorluyor. Hem çiğ süt üretimi, hem de süt işleme konusunda hızlı bir büyüme sökonusu. Hayvancılığa yeni girenler desteklenirken, halihazırda bu işi yapan küçük aile işletmelerinin de daha farklı sistemlerle desteklenmesi gerekiyor. Kırsal nüfüsün önemli bir kısmı süt hayvancılığıyla uğraşıyor. Bu küçük aile işletmelerini geliştirmek için daha özel projeler hayata geçirilmeli. Bu projeler her bölgedeki farklılıklar dikkate alınarak üretilmeli ve üretici lehine esnek olmalı. Türkiye’nin sütünün %85’inin, yani 12 milyon ton sütün yaklaşık 10 milyonunu üreten bu kesimin sorunlarının çözümü özel olarak ele alınmalı.
Süttozu desteği ters tepebilir
Çiğ sütte arz fazlası nedeniyle sanayicilerin birçok bölgede süt bırakmaya hazırlandığı haberleri geliyor. En önemli süt havzalarından Balıkesir’de önemli iki sanayicinin süt bıraktığı da kulaktan kulağa yayılıyor. Seçim öncesi üretici kesimin tepkisinden çekinen bakanlık süttozu desteğini erkenden açıkladı. Ayrıca süt primlerini %50 artırdı.
Sütte arz fazlası Mart ayından başlayarak Haziran’a kadar artarak sürecektir. Üreticiyi desteklemek için sanayiciye verilen süttozu desteğiyle sanayicide hammadde stoku oluşacak, daha sonra çiğ sütle stoktaki süttozu rekabet edecektir. Sanayiciye süttozu desteği vermek çok tehlikeli, önce üreticiyi koruyor gibi gözüken uygulama ileride üreticiyi sırtından vurabilir.
Destekler süt fiyatını düşürecek
Ayrıca hayvancılığa verilen milyarlarca liralık desteklerle çiftlik sayısı artıyor, arz fazlasına katkıda bulunuyorlar. Devlet destekleriyle sütte üretim artıyor, hayvan sayısı arttıkça yeme olan taleple birlikte yem fiyatları da yükseliyor. Piyasanın ihtiyacı olandan fazla üretim ise çiğ süt fi yatlarında gerilemeye sebep oluyor. Hazineden milyarlarca lira kaynak aktarılarak ayağa kaldırılan hayvancılık bu yeni tehlikeler nedeniyle tekrar hüsran yaşayabilir. Süt hayvancılığında çok hassas dengeler sözkonusu, bu dengelere dikkat edilmezse hem hazineden aktarılan milyarlarca lira boşa gider, hem de umutlarımız…