Süte müdahale yolda

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 2013-2017 Stratejik Planı’nı açıkladı. Plana göre 1,2 olan süt/yem paritesinde 2015’e kadar artış öngörülmüyor. Süt üretimin kayıt altına alınması için ortaya konan hedeflerin ise yetersizliği göze çarpıyor.
Stratejik planda öne çıkan başlıklardan bir de hayvansal üretimde arz dengesinin sağlanacak olması. İşletme ölçeğinin kademeli olarak büyütüleceği ve küçükbaş hayvancılığın teşvik edileceği belirtilen tarım strateji planında sütçülüğü yakından ilgilendiren hedef ve stratejileri sizin için derledik.

2013-2017 Stratejik Planı için paydaşlarla dört binin üzerinde anket yapıldı ve her bir alana ait çözüm önerileri geliştirildi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, çalıştaylar sonucunda 5 stratejik alan, 6 stratejik amaç, 17 stratejik hedef ve 143 performans göstergesi belirlendiğini ifade etti. Eker, belirlenen stratejik alanların, tarımsal üretim arz güvenliği, gıda güvenliği, bitki sağlığı, hayvan sağlığı ve refahı, tarımsal altyapı ve kırsal kalkınma ile kurumsal kapasiteden oluştuğunu söyledi.

Bakan Eker toplantıda yaptığı konuşmada, 2023 yılı vizyonunda Türkiye’nin gıda maddeleri dış ticaretinde net ihracatçı konumunu geliştirmesini öngördüklerini dile getirdi. Eker, rekabet gücünü artışmış, tarımsal gayri safi yurtiçi hasılasını 150 milyar dolara ulaştırmış, tarımsal ihracatını 40 milyar dolara çıkarmış, parçalı arazilerini birleştirerek arazi toplulaştırma işlemlerini tamamlamış, tarım arazilerinin bölünmesini önleyen bir yapıya kavuşturmuş, dünyada ve bölgesinde tarımda söz sahibi bir Türkiye hedeflediklerini belirtti.

Tarım arazilerinin toplulaştırılması

Ortaya konan hedeflere ulaşmak için bir takım tedbirler alındığını açıklayan Bakan Eker konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Arazilerin miras yoluyla bölünmesinin önüne geçmek için başlatılan yasal ve yapısal değişikliklerin sürdüğünü vurgulayan Eker, “Bakanlar Kurulu’nda imzalar tamamlanmak üzere Sayın Başbakan’ın imzasını bekliyor, geçen hafta yoktu, yurtdışındaydı. TBMM’ye çok kısa bir süre içerisinde gelecek. Türkiye’de tarım arazilerinin miras yoluyla bölünmesinin önüne geçecek düzenleme, hem Medeni Kanunu’nda hem de Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu’nda değişiklik öngören, böylece artık miras yoluyla tarım arazilerinin bölünemeyeceği bir yapı tesis edilmiş olacak” diye konuştu.

Mera ıslahı

Tarımsal desteklemeleri, tarım havzaları modeli kapsamında belirlenen ürünler ve bölgeler itibariyle başlattıklarını, bundan sonraki dönemde bütün ürünler ve bölgeler için hayata geçirmeyi öngördüklerini ifade eden Bakan Eker, meraların ıslahı ve kullanımda yaşanan sorunların çözülmesi konusunda da adımlar atıldığına ve yasal düzenlemelerin yapıldığına dikkati çekti. Bakan Eker, ıslah çalışmalarını hızlandıracaklarını söyledi.

Gıda sanayi ile birlikte tarımsal sanayinin geliştirilmesinin önümüzdeki günlerde en önemli stratejilerinden biri olacağına işaret eden Bakan Eker, bu konuda Türkiye’ye 4 bin tesis kazandırdıklarını, bu tesislerin her birine yüzde 50 yatırım tutarını hibe olarak ödediklerini bildirdi. Eker, tarım arazilerinin sulanması konusunda GAP ve KOP projelerinin büyük bir hızla devam ettiğini belirterek, “Onların tamamlanmasıyla birlikte Türkiye’nin sulanabilir arazilerinin tamamı sulandığında, tarımsal hammaddelerin üretiminde bugünkü durumuna nispetle çok daha iyi bir konuma gelinecek” dedi.

Tarımda çalışan nüfus

Bakan Eker, AB’de ortalama 100 kişiden 4’ünün, ABD’de 100 kişiden 1’inin tarımda çalıştığını ifade ederek, Türkiye’de bu oranın yüzde 24,6 olduğunu kaydetti. Tarımda belirli bir nüfusu tutmayı ve refah düzeyini artırmayı hedeflediklerinin altını çizen Eker, “Köy nüfusu ile kent nüfusu arasındaki veya tarım nüfusu ile hizmet ve tarım sektöründe çalışanların gelirleri arasında çok yüksek bir fark olduğu zaman kontrol edilemez bir göç söz konusu olur” dedi. Kırsal alanda tarımda çalışan nüfusun gelirinin, şehirde çalışan vatandaşların gelirlerine göre nispeten daha düşük olduğuna işaret eden Eker, bunun önüne geçecek tedbirlerin alınması gerektiğini bildirdi.

Tarımsal dış ticaret

Bakan Eker, ayrıca 2012 yılı itibariyle Türkiye’nin net tarımsal gıda maddeleri ihracatının 15 milyar dolar, ithalatının ise yaklaşık 10 milyar dolar olduğunu söyledi. Bakan Eker, tarımsal üretimde çevre dostu tekniklerin uygulanmasının teşvik edileceğini bildirerek, 21. yüzyılda ülkelerin enerji, gıda ve su olmak üzere 3 temel mücadele alanı bulunduğunu, bu nedenle gıda ve tarım stratejisinin çok önemli olduğunu söyledi. Eker, sadece üretmenin yetmediğini, aynı zamanda gıdanın ulaşılabilir olmasının sağlanması gerektiğinin altını çizdi. Geçen yıl Türkiye’nin tarım sektöründe yüzde 3,5 büyüme sağladığını belirten Eker, geçen yıl 188 ülkeye 1663 çeşit tarım ürünü ihraç edildiğini aktardı.

Tüketim ve sanayi

Eker, tarımsal ve sosyal altyapı hizmetlerini geliştirmeyi, kırsal kalkınma ve refahı sağlayarak kırsal alanların cazibesini artırmayı amaçladıklarını dile getirdi. Bakan Eker, bu planın özellikle tarımın şehir ile üretici arasındaki bağı kuran, sorunları birlikte çözen çatı bir sektör olmasının yolunu açtığını ifade etti. Önceden, tarım sektöründe sadece üretici odaklı, köyde yaşayan insana yönünü çevirmiş, tüketici ve sanayici boyutuyla çok fazla ilgilenmeyen bir kurumsal yapı olduğunu belirten Eker, toplumun tamamını içinde barındıran ilişkileri koordine eden bir kurumsal çatı oluşturmak istediklerini kaydetti.

Stratejik planın ana başlıkları

Eker, tarım ürünlerinde fiyat dalgalanmalarının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması, hammadde arzı ile çiftçi gelirlerinde istikrarın sağlanması amacıyla özellikle et ve süt başta olmak üzere piyasa düzenleme mekanizmalarını oluşturduklarını söyledi.
Stratejik planda yer alan bazı konu başlıkları şöyle:
• Üretimin iyi olduğu dönemlerde ürünlerde pazarlama imkanları geliştirilecek.
• Geleneksel ürünlerin katma değerleri yüksek ürünler haline getirilmesinin teşvik edilmesi ile markalaşma ve coğrafi işaret çalışmalarına öncelik verilecek.
• Bugüne kadar tamamlanan 4 bin tarımsal sanayi tesisi sayısı 2015 yılına kadar 6 bine çıkarılacak.
• KOBİ’ler güçlendirilecek.
• Organize tarım ve hayvancılık bölgeleri kurulacak.
• Termal su kaynaklarının bulunduğu yerlerde sera bölgeleri kurulacak.
• Hayvansal üretimde arz dengesi sağlanacak.
• Yüksek verimli etçi ve sütçü ırklar oluşturulacak. Etçi ırklardan et, sütçü ırklardan süt elde edilmesi stratejisi uygulanacak.
• Küçükbaş hayvancılığa geçiş hızlandırılacak.
• Yem ihtiyacının karşılanması için çalışmalar yapılacak.
• Meraların ıslahına ilişkin çalışmalara hız verilecek.
• Çevre dostu tekniklerin uygulanması teşvik edilecek.
• Arazi toplulaştırması, tarla içi geliştirme hizmetleri ve diğer projelerin uygulanmasıyla arazi parçalılığı giderilerek işletmeler büyütülecek.

Hayvancılık ve süt endüstrisine yönelik hedefler

Hayvansal üretimde arz dengesinin sağlanması için yüksek verimli etçi, sütçü, kombine ırklar yaygınlaştırılacak. Küçükbaş hayvancılığa yönelik üretim teşvik edilecek, kanatlı et ürünleri ve su ürünleri ihracatı geliştirilecek.

Meraların ıslahı ve kullanımında yaşanan sorunlar çözülecek ve hayvancılık yatırımlarına imkân tanıyacak düzenlemeler gerçekleştirilecek. Meralarımızın verimli ve sürdürülebilir kullanımı sağlanacak.

Ayrıntılar Süt Dünyası Sayı 44 Mayıs-Haziran 2013’te