Türkiye’nin içme sütü karnesi kırıklarla dolu. Hala sokak sütü ayıbından bile kurtulamamış bir pazardan bahsediyoruz. Yüzde 40’dan fazlasının kayıtdışı olduğu bir sektörde içme sütü segmentinde de sağlıklı veri sahibi olmak zor. Ancak Türkiye’nin son yıllarda süt üretimi hızla kayıtlı hale gelmeye devam ediyor. İçme sütü pazarı ise uht sütlerden (%95) oluşuyor.
2009 yılı hariç son yıllarda üretim ve tüketimde artış gözleniyor. Önümüzdeki yıllarda da bu artış trendinin sürmesi bekleniyor. Londra merkezli uluslararası pazar araştırmaları şirketi mıntel’in yeni yayınlanan 2009 türkiye süt tüketimi raporu da bu durumu doğruluyor.
Süt en az tükettiğimiz içeceklerin başında geliyor. Türkye İstatistik Kurumu TÜİK başta olmak üzere çeşitli araştırma kuruluşlarına göre kişi başına düşen yıllık süt tüketimi 15 litre. Bu da bir kişinin ayda 1 litreden biraz fazla süt tükettiği anlamına geliyor. Bütün bu olumsuz tabloya rağmen içme sütü tüketimi (özellikle UHT sütte) son yıllarda (2009 hariç) artış sözkonusu.
Günlük süt hayatımızdan tamamen çıktı. Pastörize süt ise yıllık 50-60 bin ton arası tüketiliyor. Pazara uzun raf ömrü nedeniyle daha ticari olan UHT sütler egemen oldu. Başlıca içme sütü markaları Aynes, Bozüyük, Danone, Dimes, Eker, Güney Süt, İçim, Kay Süt, Pınar, Sek, Sütaş, Şeker Süt, Yörsan ve Yörükoğlu olarak sıralanıyor.
Türkiye Süt Tüketim Raporu – 2009
Londra merkezli uluslararası pazar araştırmaları şirketi Mintel, ‘2009 Türkiye Süt Tüketim Raporu’nu yayınladı. Raporda UHT ve pastörize sıvı inek sütünden oluşan içme sütü pazarı piyasa değeri ve toplam satış hacmine göre inceleniyor. Türkiye içme sütü pazarı üretim ve tüketim rakamları herkuruma göre değişiyor.
Kesin veriye ulaşmak mümkün değil. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarım Bakanlığı ve çeşitli araştırma şirketlerin yayınladığı raporlar ve açıkladığı rakamlar neredeyse birbirleriyle alakasız. Bunda kayıt dışılık, hesaplama yöntemleri ve raporu yayınlayan kurum nedeniyle farklılıklar oluşabiliyor. Fikir vermesi bakımından bu raporlar önemli. İçme sütü araştırmalarında sokak sütünün ne kadarının içme amaçlı kullanıldığını hangi araştırma net olarak belirleyebilir?
Bütün bu belirsizlikler ve zorluklar içerisinde rapor hazırlamak birçok gelişmiş pazara nazaran daha zor. Mintel’in “2009 Türkiye İçme Sütü Raporu” da bu kaygılarla birlikte dikkate alınabilir. Rapora göre 2009 yılında 1 milyon 48 bin 800 ton UHT süt, 55 bin 200 ton pastörize süt olmak üzere, toplam 1 milyon 104 bin ton içme sütü tüketilmiş.
Yüzdelik dilimle ifade edecek olursak içme sütü pazarının %95’ini Uht, %5’ini ise pastörize süt oluşturuyor. Mintel’in raporuna göre 2010 yılı tahmini süt tüketim miktarı 1 milyon 236 bin 500 ton. TÜİK rakamlarına göre aynı dönemde (2010 yılı) 1 milyon 90 bin 605 ton içme sütü üretildi.
İçme sütü pazar araştırmasıyla ilgili ayrıntılar Süt Dünyası Sayı 31’de…