Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim alımı

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın, mezbahalarda denetim işinde görevlendirilmek üzere ‘Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim’ alımını ‘ihale’ yöntemiyle yapması, meslek kuruluşlarının tepkisini çekiyor. Bakanlığa bağlı İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri, ‘Yetkilendirilmiş Veteriner Hekim’ alımlarına başladı.

Ancak 5996 sayılı kanunda yer alan, ‘Kesimhanelerde, kesim öncesi ve sonrası muayeneler ile et parçalama işlemi yapılan yerlerde muayeneleri ve diğer resmi kontrolleri yapmak üzere resmi veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekim görevlendirir’ hükmünden yola çıkan il müdürlükleri, veteriner hekimleri alırken ihale açtı.

Veteriner hekimlere belirli kıstaslar konularak, ücretlerinin belirlenmesi yerine, ‘ihale’ yönteminin tercih edilmesi meslek kuruluşlarının tepkisine neden oldu. Afyonkarahisar Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Doç. Dr. Fatih M. Birdane, ihale yöntemiyle veteriner hekim görevlendirmenin yol açacağı sakıncalara dikkat çekti.

‘Yetkilendirilmiş veteriner hekim alımı’ ile ilgili öncelikle aşağıdaki tespitlerimi paylaşmak isterim. İl Müdürlüğü belgelerinde ihale ile veteriner hekim alımı diye bir şey yoktur. Ancak, belgeler hizmet alımı şeklinde düzenlenmesine rağmen KİK sitesinde ve sonraki haberlerde ‘ihale ile veteriner hekim’ şeklinde çıkmıştır. Biz hiçbir meslek adının veya insanın ‘ihale’ edilmesini doğru bulmuyoruz, il müdürlüğü de bu ifadeyi kullanmamıştır.

Konunun asıl ortaya çıkışı ilimiz mezbaha ve kesim/parçalama ünite sayısı olarak Türkiye’de ilk üçte ve yeterli personeli yok. AB ye uyum sağlayacağız diye hızla kanun hazırlandı. Ancak, teknik personel ihtiyacı giderilmedi.

Tüm ülkede denetleme yetersiz. Üstelik, Mezbaha İşleri, Hayvan Sağlığı ve Gıda Şubeleri arasında gidip gelen ve kimsenin bulaşmak istemediği bir konu. İl müdürlüğünün bu sene bu açık için kadro isteyeceğini düşünmekteyiz.

İlimizdeki hizmet alımı şartnamesinde çalışacak hekimler için odamızın asgari ücretine uyulması gerektiği söylendiğinde il müdürlüğü şartnameye bunu ilave etti. Ancak Afyonkarahisar’daki ihaleden sonra gönderilen bakanlık genelgesinde “en düşük ücret kadro derecesi 8/2 devlet memuru maaşından az olamaz” ibarelerinin bundan sonraki ihalelerde yazılmaması gerektiği tüm illere bildirildi. Bazı illerin de benzer hizmet alımına hazırlandığı ancak asgari ücrete dikkat edilmediği duyumları sıkıntı yaratmıştır.

İlimizde bu işin asgari ücret, çalışma şekli özelinde problem görülmemektedir. Ancak uygulama kısmında aksaklıklar çıkması da muhtemeldir. Çalışan veteriner hekimler için il müdürlüğü tarafından ‘devlet memuru’ statüsündedirler denilmekle beraber bir şirkete bağlı çalışıyor olmaları mevzuatta sıkıntılar yaşanmasına neden olabilir. Bakanlığın bir düzenleme ile hekimleri kendi çalıştırabilmesinin sağlanması daha doğrudur.

İlimizde 17 mezbaha bulunmakla beraber 2-3 mezbahası olan illerin de benzer şekilde ihaleyle hizmet almaya çalışmaları abesle iştigaldir. Personeli olduğu halde buna başvuranlar “denetleme yapmak istemiyor” demektir. Bu tip illere hiç yapamıyorlarsa mezbahalara 24 saat kamera koymalarını, küpe ve evrak kontrolü için de personel görevlendirmelerini, kesim öncesi ve sonrası veteriner hekim kontrolü yapmalarını tavsiye ediyorum.

Denetleme ve kontrol anayasal olarak devletin memurlarıyla yapması gereken bir konu. Ancak ilin insan sağlığını tehdit eder bir halde bırakılması da düşünülemez. Şirket eliyle yapılıyor olması umuyoruz ki geçici bir metot olup gerekli kadro bir an önce sağlanacaktır. Memleketimizde 26’ncısını geçen ay açtık, nerdeyse yer gök veteriner fakültesi.

Bu şekliyle uygulamayı tüm illerin yapmaya kalkması ‘denetlemeden kaçmak’ demektir. Uzamış ve tam uygulanamayan mahkemeler de bu ülkede problem. Avukatları yetkilendirip yeni mahkemeler kuralım problem kalmaz desek ne olur acaba? Ya da asıl işinin %80’i etsüt-yumurta olan hayvan sağlığı ve gıda kontrol şubelerini şirketler üstünden yetkilendirelim kapatalım, denetleme işini yaparız insan sağlığı ne de olsa denilebilir mi? Asıl probleminiz bürokrasi, siyaset, arkanızda kimsenin durmaması ise bu işi bakanlığın çözmesi lazım. Özel şirketler çözemez. Sizin problemleriniz azalır belki de vatandaş denetimsiz gıda tüketirse kafanız rahat olabilir de vicdanınızı bilemem.

___________________

* Doç. Dr. Fatih M. Birdane, Afyon Kocatepe (AKÜ) Üniversitesi  Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi, Afyonkarahisar Veteriner Hekimler Odası Başkanı