Üreticiye yerel nefes: Halk Süt

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile ülke gündemine gelen “Halk Süt” ilk olarak 2018 yılı sonunda Eskişehir’de başladı. Eskişehir’in ardından İstanbul, Ankara ve Mersin büyükşehir ile Bodrum ve Merkeefendi ilçe belediyelerinde uygulanıyor. Süt dağıtımını yerel yönetimlerde ilk gündeme getiren ise 11 yıl önce “Okul Sütü” ile başlayan şimdi de “Süt Kuzusu” ile devam eden İzmir Büyükşehir Belediyesi oldu. Halk Süt; ambalaj olarak cam ve pet şişede, işleme tekniği olarak pastörize ve uht, dağıtım olarak gıda yardımı ve halka satış şeklinde çeşitli formlarda sunuluyor. Bazı yönleriyle eleştirilse de belediyelerin “Halk Süt” uygulamaları üreticiye yerel bir nefes oldu.

Halk Süt projesini gündeme ilk getiren Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen oldu. 17 Aralık 2018’de Mahmudiye Çifteler Han İlçeleri Süt Üreticileri Birliği işbirliği ile yaşama geçirilen proje kapsamında satışa sunulan pastörize süt, 5 litrelik pet şişede Halk Ekmek büfelerinde satılmaya başlandı. Diğer belediyeler Halk Süt için ilk adımları atarken Eskişehir’de 18 Kasım 2019’da ‘Halk Yumurta’ uygulamasına start verildi. Büyükerşen “Yaklaşık 1 yıl önce Halk Süt projemiz halkımız tarafından büyük ilgi gördü. Bu ilgi hala devam ediyor ve bizleri son derece mutlu ediyor” dedi.

Büyükerşen, “Bu projeyi hayata geçirirken temel amacımız bir yandan süt üreticisine alternatif bir satış olanağı sağlarken, diğer taraftan da halkımızın, içinde hiçbir katkı maddesi olmayan, sağlıklı, güvenilir süte ekonomik olarak uygun koşullarda erişimini sağlamaktı” diye konuştu. Büyükerşen “Ekonomik anlamda krizin her geçen gün kendini biraz daha hissettirdiği bugünlerde bu tip projelerle hem üreticimizi hem halkımızı desteklemek istiyoruz” ifadesini kullandı.

HALK SÜT, İLK ESKİŞEHİR’DE BAŞLADI

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi diğer belediyelere örnek olan Halk Süt projesine Mahmudiye Çifteler Han Süt Üreticileri Birliği ile işbirliği yaparak başladı. 2014 yılında kurulan Birlik, 2015 yılı Ocak ayında çiğ süt toplama ve pazarlama faaliyetine başladı. Bölgedeki süt üretimini iki yılda günlük 27 tondan 43 tona çıkaran Birlik, 2018 yılı Haziran ayında BİRSÜT markası ile günlük pastörize süt üretimine başladı.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin Birlik ile işbirliği yapmasıyla HALK SÜT projesinin temeli atıldı. Bu süreci Birlik Başkanı Güner Özer şöyle anlatıyor: “Halk Süt projesi için süt dağıtım kanalları belirlenerek içinde buzdolabı bulunan 25 adet büfe ve bir frigo mobil süt satış aracı hazırlandı. Sütün halka arzından önce 1 ay boyunca deneme üretimleri yapılarak gerekli analizler yapıldı. Üretilen sütler her gün farklı 25 aileye dağıtılarak evde yoğurt ve peynir yapmalarını istedik. Bu şekilde olumlu geri dönüşler alındıktan sonra. 17 Aralık 2018’de HALKSÜT’ü Eskişehir halkı ile buluşturduk.”

Eskişehir HALKSÜT üretiminde HACCP, ISO 9001, ISO 22000, ISO 10002 ve HELAL standartları uygulanıyor. Kullanılan ambalaj da Birlik bünyesinde kurulan pet şişe imalat bölümünde üretiliyor. Belediye ile Birlik arasındaki satın alma sözleşmesi her yıl kendini yenileyecek şekilde Aralık 2018’de yapıldı. HALKSÜT için günde ortalama 4 ton civarında pastörize süt ürettiklerini anlatan Özer, ödemeleri haftalık aldıklarını dile getirdi.

Eskişehir, Ankara ve Bodrum’daki süt projelerinde pastörize süt tercih edilirken İstanbul, Mersin, İzmir ve Merkezefendi’deki süt projelerinde UHT tercih edildi. UHT sütü tercih eden belediyeler bu tercihin gerekçesini soğuk zincirde yaşanabilecek risklere bağlıyorlar. Oysa, Güner Özer, HALKSÜT projesinin ilk başladığı Eskişehir’de pastörize süt dağıtımı nedeniyle herhangi bir problemle karşılaşmadıklarını söyledi.

GPS destekli mobil takip sistemi ile soğuk zinciri izlediklerini dile getiren Özer, ürettikleri pastörize sütü 3 derecede paketleyip direkt soğuk hava deposuna aldıklarını, buradan da frigorifik araçlarla belediye büfelerindeki buzdolaplarına sevk ettiklerini söyledi. Özer, tüketici sağlığı için pastörize sütün tercih edilmesinin daha isabetli olacağını dile getirdi.

Tüm üretici örgütlerini sanayileşmeye, yerel yönetimleri de bu örgütleri desteklemeye davet eden Özer, iki kesime de ihtiyaç duydukları her türlü desteği ve bilgiyi vermekten memnuniyet duyacaklarını dile getirdi. Özer, ilk olarak Eskişehir’de uygulanan Halk Süt projeleri ile ilgili şu değerlendirmede bulundu:

“Eskişehir’de Büyükşehir Belediyesi ile birlikte hayata geçirdiğimiz HALKSÜT Türkiye’de ilktir. Sütün direkt üreticiden (örgütü aracılığıyla) alınıyor olması Türkiye’de tektir. İlerleyen süreçte süt ürünleri üretimine de başlayarak aynı kaliteyi Eskişehirliler ile buluşturacağız. Bu vesile ile büyük bir vizyona ve ufka sahip olan Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’e üreticilerim ve şahsım adına tekrar teşekkür ederim.”

ANKARA’DA PASTÖRİZE SÜT

HALK SÜT halkasına son katılan halkalardan olan Ankara’da Eskişehir’de uygulanan modele yakın bir sistem kuruldu. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın talimatıyla Halk Ekmek Fabrikası, başkentli üreticilerden aldığı sütü tüketiciyle buluşturuyor. Başkent’te 8 ayrı fabrika satış mağazasında raflarda yerini alan 3 litrelik günlük süt satışı başlarken, yoğurt mayası da sütün yanında hediye ediliyor.

Kırsal Kalkınma Projesi kapsamında hayata geçirilen proje sayesinde sağlıklı günlük pastörize sütü vatandaşla buluşturduklarını vurgulayan Halk Ekmek Genel Müdür Yardımcısı Alpaslan Yılmaz şu bilgileri verdi: “Özellikle çocuklarımızın geleneksel tatlarımızı tadabilmeleri adına yanında probiyotik zengini ev yapımı yoğurt mayası hediyesi bulunan 3 litrelik sütlerimizi satışa sunduk. Ankara halkını, sağlıklı, kaliteli ve uygun fiyatlı ürünlerle buluşturmaya devam edeceğiz.”

Kırsal bölgelerdeki üreticilerden temin edilen ve Atatürk Orman Çiftliği Tesislerinde dolumu gerçekleştirilen günlük sütler 3 litre olarak 16 TL’den satışa sunuluyor. Halk Ekmek Genel Müdür Yardımcısı Alpaslan Yılmaz, “Kırsal bölgelerde hayvancılıkla uğraşan besicilerimizi ve tarımla uğraşan çiftçilerimizi desteklemeye devam edeceğiz. Bunları desteklemek adına projelerimizi artırarak sürdüreceğiz” açıklamasında bulundu. Pet şişede günlük pastörize sütler Halk Ekmek’in 8 satış noktasında tüketici ile buluşuyor.

MERSİN’DE OKUL SÜTÜ

Mersin Büyükşehir Belediyesi de “Süt Senin Gurur Mersin”in projesi kapsamında okullarda süt dağıtımına başladı. 7 Kasım’da başlayan proje kapsamında 3 ilçede 33 okulda 26 bin 500 öğrenciye eş zamanlı olarak süt dağıtılıyor. Akdeniz İlçesi Şevket Sümer Mahallesi’ndeki Hatice Uluğ İlkokulu’nda 14 Kasım’da yapılan süt dağıtımına katılan Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer burada yaptığı açıklamada; ana sınıfı, birinci sınıf ile dördüncü sınıf arasındaki öğrencilere haftada 2 gün, toplamda 53 bin paket süt dağıtacaklarını söyledi.

Seçer, “Amacımız çocuklarımızın gelişme çağında hayvansal protein almasına ve sağlıklı beslenmesine katkı sağlamak. Bu yıl 3 ilçede süt dağıtımı yapacağız. Önümüzdeki yıl daha fazla öğrenciye ulaşacağız” diye konuştu. Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin süt projesi ile üreticiden alınan çiğ süt Güney Süt tesislerinde işlenip paketleniyor. Proje ile hem çocukların sağlıklı beslenmesine katkı sunmak hem de Mersinli süt üreticilerini desteklemek amaçlanıyor.

Proje kapsamında MENKOBİRLİK aracılığıyla Mersin’deki üreticilerden alınan sütler, Güney Süt tesislerinde işlenerek paketleniyor. Haftada 26 bin 500 öğrenciye, 53 bin paket 200 mililitrelik UHT süt dağıtılıyor. Proje bu yıl Akdeniz ilçesinde 17, Tarsus ilçesinde 9, Toroslar ilçesinde 7 olmak üzere 33 okulda uygulanıyor.

BODRUM’DA CAM ŞİŞEDE PASTÖRİZE HALK SÜT

Halk Süt projelerinin en özgün olanlarından biri Bodrum Belediyesi tarafından hayata geçirildi. Belediyenin Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında cam şişede pastörize süt dağıtımı yapılıyor. “Bodrum Halk Süt” projesi kapsamında hem 2-5 yaş arası çocuklara ücretsiz süt dağıtılırken hem de ilçenin farklı noktalarında kurulan pazar yerlerinde ve Belediyeye ait kafeteryalarda süt satışı yapılıyor.

Bodrum’da tarım ve hayvancılık yapılan tek bölge olan Karaova (Mumcular) beldesindeki süt üreticilerini desteklemek ve Bodrum halkına doğal, ekonomik, taze günlük süt ulaştırmak amacıyla başlatılan proje 14 Ekim’de hayata geçirildi. Proje kapsamında dağıtılan sütler Bodrum’da hayvancılığın yapıldığı tek bölge olan Karaova’daki hastalıklardan ari işletmelerden temin ediliyor. Proje kapsamında dağıtılan sütler Bodrumlu üreticilerden alınıyor.

Bodrum Halk Süt projesini ilçede onay belgesine sahip tek süt işleme tesisi olan Bodrum Belendağ Çiftliği (Özgünaylar Gıda Tic.Ltd.Şti.) yürütüyor. Belediye adına süt toplama, işleme (pastörizasyon) ve, şişeleme işlemlerini yapan işletme, ilk bir ay boyunca dağıtımı da yaptı. Belediye iki adet frigorifik araç alarak süt dağıtımını kendi yapmaya başladı. Bu iki araçtan biri satış noktalarına, diğeri de 2-5 yaş arasındaki çocuklar için evlere teslimat gerçekleştiriyor.

Sütleri Belediye adına hastalıklardan ari işletmelerden toplayıp pastörize ettikten sonra cam şişelere dolum yapan Belendağ Bodrum Çiftliği Yetkilisi Doğan Günay, Bodrum Halk Sütün diğer projelerden farklı iki özelliğiyle öne çıktığına dikkat çekiyor. Günay’ın dikkat çektiği gibi, birincisi sütler hastalıklardan ari işletmelerden temin ediliyor, ikincisi ise pastörize edilerek cam şişede dağıtılıyor. Günay, Bodrum Halk Süt ile ilgili Süt Dünyası’na şu açıklamada bulundu:

“Bodrum Belediyesinin talebi üzerine günlük pastörize süte karar verdik. Ambalaj olarak da en doğal haliyle tüm zorluklara rağmen cam şişeyi Bodrum için en ideal ambalaj olarak seçtik. Bodrum’da tarım ve hayvancılık üretiminin yapıldığı, bizim de tesisimizin bulunduğu Mumcular’dan (Karaova) süt alımı yapıyoruz. Kullandığımız sütleri hastalıktan ari çiftliklerden temin etmek şartı ile belediyeye fason olarak üretim yapıyoruz. Tüm ham madde ve ambalaj malzemesi tedariği şirketimiz tarafından yapılmakta olup belediye satışa hazır ürünü firmamızdan almaktadır.

Bu projenin amacı başka projelerde olduğu gibi başka bir yerden alıp kendi bölgesinde tüketmek değildir. Bodrum Belediyesinin amacı sütü Bodrum sınırları içindeki Mumcular’da üretmek ve Bodrum’da tüketmektir.”

MERKEZEFENDİ HALK SÜT

HALK SÜT projesi uygulayanlardan biri de Denizli’ye bağlı Merkezefendi Belediyesi. İlçe sınırları içerisinde ikamet eden 2-5 yaş arasındaki çocukların faydalandığı proje kapsamında ilk kayıt döneminde başvuran Merkezefendili 3 bin 500 çocuğa, ayda dört litre UHT süt dağıtılıyor.

Merkezefendi Belediye Başkanı Şeniz Doğan, 16 Ekim Dünya Gıda Günü’nde süt dağıtılan bir haneyi ziyaret ederek ilk süt dağıtımını gerçekleştirdi. Doğan burada yaptığı konuşmada, “Çocuklarımız sağlıklı büyüsün diye başlattığımız Halk Süt ile hem çocuklarımız sağlıklı süt içecek hem de süt üreticisi desteklenmiş olacak. 2-5 yaş arasında büyüme çağındaki çocuklarımızın süte ulaşabilmesi için Halk Süt’ü hemşerilerimizin kapısına kadar götürüyoruz” dedi.

Merkezefendi Halk Süt projesinde Tire Süt Kooperatifi ile işbirliği yapılıyor. Merkezefendi Belediyesi Tire Süt’ten 19 Ağustos – 31 Aralık 2019 tarihleri arasında toplam 68.000 litre UHT süt alım anlaşması yaptı.

İSTANBUL’UN SÜTÜ İZMİR’DEN GELİYOR

Merkezefendi Belediyesi Halk Süt projesinin tedarikçisi olan Tire Süt Kooperatifi İstanbul Halk Süt projesinin de tedarikçisi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Türkiye’de ilk kez uyguladığı Okul Sütü ve Süt Kuzusu projelerinin de tedarikçisi olan Tire Süt Kooperatifi, İzmir’de11 yıldır uygulanan bu projelerin aynı zamanda uygulayıcısı konumunda.

Tire Süt Kooperatifi İstanbul Halk Süt dışında halihazırda İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Süt Kuzusu Projesi devam ediyor. İzmir’de 135 bin ailenin evine doğrudan süt teslimi yapan kooperatifin proje kapsamında 70 adet aracı ve 75 personeli görev yapıyor.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, 2013 yılından bu yana 135 bin aileyle kesintisiz sürdürülen Süt Kuzusu Projesini kademeli olarak 250 bin aileye çıkarmayı planlıyor. Tire Süt Kooperatifi Başkanı MahmutEskiyörük, “Köy-Koop İzmir Bölge Birliği de projeye dahil olarak proje kapsamında bölgedeki sütlerin tedarikini sağlayacak” dedi.

Projeler sayesinde İzmirli çocuklar sütle büyürken, Tire Süt Kooperatifi güçlendi ve marka haline geldi. Tire Süt’ün tedarikçisi olduğu projeler kapsamında bir ay boyunca dağıtılan sütlerin bedeli sonraki ayın ortasında kooperatife ödeniyor. Kooperatif de doğrudan üreticiye ödüyor. Halk Süt projelerini değerlendiren Eskiyörük, “Yerel yönetimler ve kooperatifler el ele verip güzel bir hareket başlattı. Büyüyerek devam edeceğine inanıyorum” dedi.

HALK SÜT, İSTANBUL İLE TÜM TÜRKİYE’DE GÜNDEM OLDU

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 16 Ekim Dünya Gıda Gününde başlattığı İstanbul Halk Süt projesi en çok konuşulan proje oldu. Projenin başında Ziraat Mühendisleri Odası Eski Genel Başkanı ve CHP Eski Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Günaydın bulunuyor. İstanbul Halk Süt Projesi Koordinatörü Gökhan Günaydın, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na tarım ve gıda politikaları konusunda danışmanlık yapıyor. Halk Süt projesini konuşmak için Günaydın ile İBB’nin Doladere’deki hizmet binasında bir araya geldik.

Seçim döneminde İmamoğlu’nun, “Çocuklara sağlıklı süt dağıtacağız” demesine rağmen UHT sütün dağıtılması duyarlı bazı çevrelerce eleştirildi. Bu yöndeki eleştirilere Günaydın şöyle cevap verdi:

“İstanbul 39 ilçeye sahip, içinde 16 milyon insan barındıran bir megakent. Süt bizim lojistik depolarımıza ulaşacak, oradan 60 araç ve 120 personelle kapı kapı evlere teslim edilecek ve o evlerdeki 3-6 yaş arası çocuklar tarafından tüketilecek. Bunun hangi zaman diliminde olacağını öngörüyoruz. Pastörizasyon için maksimum sürenin 1 hafta olacağını düşündüğümüzde İstanbul büyüklüğü için güvenli bir zaman dilimini bize vermediğini görüyoruz. Daha küçük bir ölçekte olsaydık biz de pastörize sütü tercih edebilirdik. Ancak İstanbul gibi bir mega kentte lojistiğin ve dağıtımın bu kadar zaman aldığı ve güç olduğu bir yerde, bir de en yoksul insanlara dağıttığınız sütün tüketilme alışkanlıklarını göz önünde bulundurduğunuzda UHT süt ile başlama zorunluluğu olmuştur.”

“HALK SÜT’TEN KIR VE KENT YOKSULLARI YARARLANACAK”

Halk Süt projelerini politik ve sosyolojik bir boyutu olan kır ve kent yoksullarının yararlanabileceği bir proje olarak gördük. CHP’nin politikası, her zaman kır ve kent yoksulluğunu desteklemek ve halk sağlığı açısından çok önemli olan gıda meselesini de doğru bir şekilde ele almaktır. Halk Süt bu açılımlardan biriydi, teorisini kurguladığımız işin şimdi pratiğini İstanbul’da hayata geçiriyoruz.

Tarımsız kalkınma olmaz

Yıllar evvel liberaller, Türkiye’nin başkenti Ankara buğdayı ile meşhur diyerek buna gülüyorlardı. Ben de onlara, Paris pancar, New York ise hayvancılık ile meşhurdur diyordum. Dolayısıyla bize buğday satanlar aynı zamanda uzaya çıkıyorlar, bize uçak satanlar aynı zamanda soya satıyorlar. Eş anlı kalkınma ilkesi çerçevesinde sanayi ve tarım birlikte kalkınmalı. Tarımı ihmal ederek sanayi ile kalkınacağımızı düşünenler çok büyük yanılgı içerisindeler.

İBB tarımın farkında değilmiş

İstanbul’da tarım ve gıda üretimine odaklanan bir yapı kuruyoruz. İstanbul’un 151 kırsal mahallesi (köy) var. İstanbul’un kırsalında yetişen; süt, pirinç, nohut, mercimek, sebze ve meyve gibi çok kıymetli ürünler var. Bunları anlamlı bir şekilde destekleyeceğiz. İstanbul’un ihtiyacının tümünün kendi kırsalından karşılanamayacağını biliyoruz.

Büyükşehir Belediyesi İstanbul’da tarımın farkında değilmiş. İstanbul’da hayvancılık yapanlar Büyükşehir Belediyesinden veterinerlik hizmeti alamıyor. Veterinerlik hizmetleri önceki dönemde sadece sokak hayvanlarına yönelikmiş, İstanbul’un kırsal bölgelerinde hayvancılık yapanların da farkına varılması gerekiyor. Hayvan hastalıklarının ortadan kaldırılması ve ürün kalitesinin artırılması gibi çalışmaların içerisinde olacağız.

Sütü İstanbul ve çevresinden alacağız

15 Ocak’tan itibaren kendi periferimizden süt almayı amaçlıyoruz. Bu doğrultuda İstanbul Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Tekirdağ ve Malkara’daki üretici örgütlerinden süt alacağız. Seçimde Halk Süt vaadi vardı ama biz bitkisel ve hayvansal üretimi Türkiye’nin her tarafında destekleyecek bir tarım modeli kurmaktan söz ediyoruz.

Yalnızca para vererek kooperatiften süt alma değil önce destek verip o sütü alabilmemiz için kırsal alanı ve üreticimizi gerekli standarda yükseltmeye, kalite kriterine ulaşanların da sütünü almayı amaçlıyoruz. Süt tedarikinde AB kalite kriterleri arıyoruz. Eğer üreticilerimiz bu kriterleri karşılayamıyorsa onlara veteriner hekimlik, ahır kalitesini iyileştirme, soğuk zincire yönelik hibe destekler vermeyi planlıyoruz.

İstanbullu gıdaya zamanında ve ucuza ulaşacak

Türkiye’de başka bir tarım ve gıda politikası mümkündür, İBB bunu yapmak istiyor. Tarımsal ham maddeler dış ticaretinde yılda 6-7 milyar dolar açık veren bir ülkeyiz. Türkiye nohutu Kanada’dan, mercimeği Hindistan’dan, pirinci Uzak Asya’dan almak zorunda değil. Sözleşmeli üretim modelleri ile kooperatifleri destekleyerek tüm bu ürünlerin üretimini ülkemizde arttıracağız. Halkımızın gıdaya zamanında ve ucuz bir şekilde ulaşabilmesini sağlamaya yönelik hizmetler vereceğiz. Bu hizmetler ile, istenirse yapılabileceğini göstereceğiz.

UHT İŞLEME VE PAKETLEMEYİ GÖNENLİ SÜT YAPIYOR

İstanbul Halk Süt Projesi kapsamında dağıtılan süt kutularında “TR 10-1148 Onay Numaralı Tesiste Gönenli Süt ve Süt Ürünleri Gıda San. ve Tic. A.Ş. Taştepe Mah. Taştepe Sk. No:38 Gönen / Balıkesir adresinde üretilmiştir” ibaresi yer alıyor.

Tire Süt Kooperatifinin UHT işleme ve paketleme tesisi olmadığı için İstanbul’da dağıtılan sütler Gönenli Süt’te işlenip paketleniyor. Türkiye’nin en büyük private label süt ürünleri tedarikçisi olan Gönenli Süt, Balıkesir Gönen’de faaliyet gösteriyor.

Yöneticiliğini Ulusal Süt Konseyi Başkanı Sabit Karaca’nın yaptığı firmanın proje ile bağlantısını Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük’e sorduk, ancak bu konuda cevap vermekten kaçındı. Halk Süt kutularında ‘Gönenli Süt’te üretilmiştir’ ibaresini Proje Koordinatörü Gökhan Günaydın’a da sorduk. Günaydın, “Tire Süt’ten aldığımız fiyat, standarlarımıza uygun 1 litre UHT sütün, üzerinde Halk Süt logosuyla paketlenerek depomuza teslim edilmesi sürecini kapsıyor. Dolayısıyla Tire Süt bu ürünü nerede UHT ettiriyor, hangi paketleme firması ile çalışıyor gibi konular tamamen bizim dışımızdadır” sözleriyle değerlendirdi.

16 Ekim’den beri uyguladıkları Halk Süt projesinde herhangi bir olumsuzluğun yaşanmamasının bu yöndeki tercihlerinin ne kadar doğru olduğunu ortaya koyduğunu ifade eden Günaydın, “Eğer süt dağıtımında adil olmayan bir yaklaşımımız ya da herhangi bir gıda zehirlenmesi vakası söz konusu olsaydı Halk Süt projemiz haberlerde her gün olumsuz yönleriyle değerlendirilirdi” dedi.

Günaydın’a Halk Süt projesinin Eskişehir’de pastörize süt ile başladığını hatırlatarak, İstanbul’da pastörize süte geçiş olup olmayacağı sorusunu yönelttik. Eskişehir’in büyükşehirler içerisinde en küçük yüzölçümüne sahip ve düz olmasına dikkat çekerek, pastörize süte çok uygun bir zemininin olduğunu dile getirerek, “Ama İstanbul’un zemini pastörize süte şu anda uygun değil. Bir süre daha UHT süt ile devam edeceğiz. Eğer pastörizeye hazırlayabilirsek hem üretim hem de tüketim ayağını o noktada pastörize süte geçebiliriz. Ama bir süre daha UHT ile devam edeceğimiz açıktır” diye konuştu.

Pastörize sütün üretimden itibaren 1 hafta içinde tüketilmesi gerektiğine işaret eden Günaydın, “Diyelim ki pastörize süt dağıtmaya başladınız, üretim tarihinden 4 gün sonra dağıtılan sütün 2 gün içinde tüketilmesini sağlamanız lazım. Eğer bu yapılmazsa orada kontrol edemeyeceğiniz riskler oluşur” şeklinde konuştu. Günaydın, “Bu tartışmaların yıllarca göbeğinde bulunmuş biri olarak buradaen uygun çözümü sağlamak zorundayım. Pastörizasyonu tercih ederim ama İstanbul koşulları şu anda UHT için elverişli” diyerek projede UHT sütün dağıtılmasını savundu.

İstanbulluların bir an önce Halk Süte erişimini sağlamak için Tire Süt Kooperatifi ile 3 aylık anlaşma yapıldığını anlatan Günaydın, bu süre içerisinde sütü İstanbul ve çevresinden temin etmek için gerekli altyapı çalışmalarının tamamlanmasını amaçladıklarını dile getirdi.

İstanbul Halk Süt, yıllardır İzmir’de uygulanan Süt Kuzusu projesi ile neredeyse birebir aynı. İkisinde de sütler UHT olarak Tire Süt’ten alınıyor ve 60 civarı dağıtım aracıyla kapılara teslim ediliyor. Projenin özgün olmamasıyla ilgili eleştirilere yanıt veren Günaydın bu konuda şunları söyledi:

“İzmir’de Tire Süt Kooperatifinden alınan sütleri Kooperatif kendisi dağıtıyor. İstanbul Halk Süt’te ise sütü depomuza aldıktan sonra İBB oarak kendi ekiplerimizle dağıtıyoruz. İkinci fark ise, 60 tane panelvan araç aldık. Çünkü biz süt dışında gıda yardımlarını da bu sürece dahil edeceğiz. Dolayısıyla belediye personelinin kırsal alandaki 100 bin insanın kapısını çalarak içeriye girmesinden söz ediyoruz. Bu gıda yardımının ötesinde bir sosyal projedir.

Sütü dağıtan görevlilerin tamamı ya sosyal hizmet uzmanı veya sosyologdur. Sınavla ve mülakatlardan geçirilerek özel olarak seçilmişlerdir. Her biri bu anlamda özel olarak yetiştirilmiştir. Dolayısıyla bu arkadaşlar sütü veriyorlar ancak o ailenin yoksulluğunun nedenini, onların fırsat eşitliğinden yararlanması için neler yapılması gerektiğini, belediyenin orada yapması gereken görevleri bize rapor ediyorlar. Aylık olarak bu raporları değerlendiriyor ve yoksulluğu yönetmeye değil yoksulluğu ortadan aldırmaya yönelik çalışmalar yapıyoruz.”

Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in başlattığı Halk Süt projesi İstanbul, Ankara, Mersin Büyükşehir Belediyelerinin yanı sıra Bodrum ve Merkezefendi Belediyelerinde hayat buldu. CHP’li belediyelerde başlayan Halk Süt projelerinin tüm siyasi partilerin yönettiği yerel yönetimlerde yaygınlaşması sütçülüğe yeni bir nefes olabilir. Böylece hem sosyal belediyeciliğe artı bir değer katılarak geleceğimiz olan çocukların sağlıklı büyümelerine destek verilmiş olur.

HALK SÜT PROJELERİ DEĞERLENDİRME TABLOSU