Sütümüz Avrupa pazarlarına niçin giremiyor?

Bundan tam altı ay önce süt ve süt ürünlerimize Avrupa Birliği kapıları açıldı.

Avrupa Komisyonu Sağlık ve Tüketici Genel Direktörlüğü Gıda ve Veterinerlik Ofisi (FVO), 21 Mart’ta AB’ye süt ve süt ürünleri ihracatı izni verdiği firmaları açıkladı. Bu karara göre 3 Nisan’dan itibaren Ülker Golf, SEK Süt, Aynes Gıda, Pınar Süt, Ülker İçim ve Algida’ya ihracat için izin verildiği duyuruldu.

Sütümüze AB kapılarının açılması 1 Nisan’da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nda düzenlenen toplantıda bayram havasında kutlanmıştı. Sektörün önemli temsilcilerinin yoğun ilgi gösterdiği toplantıda konuşan Tarım Bakanı Mehdi Eker, “Bugün yedi yıllık zorlu bir mücadelenin sonuçlandığı gündür’ diyerek kararın iç piyasadaki daralmanın aşılmasında da etkili olacağını ifade etmişti.

ASÜD Kurucu Başkanı ve Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, ‘AB’ye ihracatın yeniden başlaması en büyük hedefimizdi, ortaya çıkan bu sonuç, inancın ve kararlılığın zaferidir’ diye açıklama yapmıştı. Ulusal Süt Konseyi ve ASÜD Başkanı Harun Çallı, bu kararla 1-2 yıl içinde süt ürünleri ihracatımızın 4 kat artacağını, Avrupa’ya yöresel ürünlerimizin satışının yapılabileceğini söylemişti.

SETBİR Başkanı Murat Yörük ise, diğer sektör yetkililerinin aksine akşamdan sabaha AB’ye ihracatımızda patlama beklenmemesini dile getirerek Avrupa’ya ürün satabilmek için hastalıktan arî çiftlik sayısının arttırılması gerektiğini hatırlatmıştı. AB ülkelerinde 1 litre sütün 32 avro/sent, Türkiye’de ise 44 avro/sent olduğunu kaydeden Yörük, ‘Bu durumda biz nasıl Avrupa’ya süt satacağız bilemiyorum. AB’nin ihracat izni vermesi olumlu bir gelişme olsa da maliyetler düşürülmeden başarı yakalanması zor’ diye açıklama yapmıştı.

O günden bugüne tam 6 ay geçti. İhracat izni alan firmalarımız altı ayda AB ülkelerine ne kadar süt ürünü ihraç ettiler?

Bugüne kadar sadece Ak Gıda (Ülker İçim), 27 Mayıs’ta Yunanistan’a bir parti sevkiyat gerçekleştirdi. Yıldız Holding Gıda ve İçecek Grubu Başkanı Mehmet Tütüncü ikinci sevkiyatın Almanya’ya yapılacağını açıkladı, o kadar. Başka da bir gelişme yok. Diğer 5 firmadan AB’ye yönelik herhangi bir sevkiyat haberi henüz gelmedi.

AB’ye ihracat izninin Rusya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkeleri başta olmak üzere diğer ülkelere olan satışlarımıza nasıl yansıdı? Bununla ilgili de ciddi bir veri yok. Üstelik bu yıl başta Çin’in artan talebi olmak üzere dış pazarlarda önemli fırsatlar ortaya çıkmışken.

Şu ana kadar ihracatın gerçekleşmemesini bir şekilde anlayabilirim. Peki, firmalarımızın Avrupa pazarına yönelik ne gibi çalışmaları var?

Almanya’da yayın yapan bir sütçülük dergisi Türk firmalarının Avrupa pazarına yapacakları çıkarmayla ilgili bizden özel bir çalışma istediler. AB’ye ihracat izni alan firmalarımızın Avrupalı tüketicilerle hangi ürünlerini buluşturacaklarını merak ediyorlardı.

Bu soruyu kime yönelttiysek, ‘Araştırma ve planlamalarımız devam ediyor’ cevabını aldık. Dünya süt ürünleri piyasasında ihracatçı aktörler pazarda oluşan her türlü boşluğu anında değerlendirirken biz hala Avrupa pazarına ürkek bakışlar atmaya devam ediyoruz.

Avrupalı tüketiciler süt ürünlerimizle ne zaman, nasıl buluşacaklar? Bu konuda hükümet ve ihracat izni alan firmalarımız ne zaman adım atacak. Avrupa’ya en azından ithal ettiğimiz kadar süt ürünü satmak için altı aydır ne yapılıyor.

‘AB’ye ihracat izni’ iç pazara yönelik bir imaj unsuru olarak cömertçe kullanılırken, Avrupa pazarlarında hala Türkiye’nin esamesi bile okunmuyor.