Bitkisel Gıda ve Yem İthalatının Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik

BİTKİSEL GIDA VE YEM İTHALATININ RESMİ KONTROLLERİNE DAİR YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ithal edilerek yurt içinde serbest dolaşıma girecek bitkisel gıda ve yemlerin güvenilirliğine dair yapılacak resmi kontrollerin usul ve esaslarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;

a) İthal edilerek yurt içinde serbest dolaşıma girecek bitkisel gıda ve yemlerin güvenilirliğine dair yapılacak resmi kontrolleri,

b) Gıda ile temas eden madde ve malzemeler ile gıda ve yem amaçlı kullanılacak hayvansal olmayan maddeleri,

kapsar.

(2) Bu Yönetmelik;

a) Bitki ve hayvan sağlığına dair kontrolleri,

b) Transit geçiş kontrollerini,

c) Ticari amaçla kullanılmayacak olan gıda, yem, gıda ile temas eden madde ve malzemeleri,

ç) Posta veya hızlı kargo yoluyla veya yolcunun beraberinde getirdiği ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen gıda, yem, gıda ile temas eden madde ve malzemeleri,

d) Gıda ve yem amaçlı kullanılmayacak hayvansal olmayan maddeleri,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,

b) Belge kontrolü: Ürünle ilgili ön bildirimde beyan edilen bilgi ve belgelerin kontrolünü,

c) Bileşen listesi: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin üretiminde veya hazırlanmasında kullanılan hammadde, yardımcı madde, katkı maddeleri gibi ürün içeriğini gösteren beyanı,

ç) Bitkisel ürün: Bitki orijinli, işlem görmemiş veya basit bir işlemden geçmiş ve bitki tanımına girmeyen ürünleri,

d) (Değişik:RG-7/8/2013-28731) Firma beyanı: İthal edilecek gıda ile temas eden madde ve malzemeler için üretici veya ihracatçı tarafından düzenlenen, ürünün gıda ile temasa uygun üretildiğine dair beyanı,

e) Fiziksel kontrol: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin nakliye aracı, etiket, ambalaj ve sıcaklık kontrolleri ile analiz için numune almayı, gıda ve yem mevzuatına uygunluğunun doğrulanması için gerekli olan diğer kontrollerini,

f) Genel müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,

g) İl müdürlüğü: İthalat aşamasındaki kontrol işlemlerini yürütmek amacıyla Bakanlıkça yetki verilen il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğünü,

ğ) İthalatçı: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünleri ithal etmek isteyen gerçek kişi, tüzel kişi veya temsilcilerini,

h) Kanun: 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununu,

ı) Kimlik kontrolü: Sevkiyata ilişkin sertifikaların veya diğer belgelerin ürünün etiketi ve içeriği ile ilgili uygunluğunun kontrolünü,

i) Onaylı tesis: İhracatçı ülkeden ülkemize ithalat yapmak üzere Bakanlıkça onaylanmış üretim tesisini,

j) Ön bildirim: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin resmi kontrolleri öncesinde ithal edilecek ürüne ait bilgileri içeren ithalatçı tarafından resmi kontrolün gerçekleşeceği sınır kontrol noktası veya il müdürlüğüne yapılan beyanı,

k) Resmi kontrol: kontrol görevlilerinin, verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, muayene, karantina, numune alma, analiz ve benzeri kontrollerine yönelik belge, kimlik ve fiziksel kontrolü,

l) Sınır kontrol noktası: Sınır gümrük kapılarında yer alan gümrüklü yer ve sahalarda bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin ülkeye girişinde kontrollerinin yapıldığı yeri,

m) Sertifika: Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin gıda ve yem mevzuatı açısından uygun olduğunu ve güvenilirliğini gösteren belgeyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Ön Bildirim ve Kontrole İlişkin Hükümler

Ön bildirim ve belge kontrolü

MADDE 5 – (1) İthalatçı sınır kontrol noktası veya il müdürlüğüne müracaat ederek ön bildirim formu doldurmak amacıyla elektronik ortama giriş için kullanıcı adı ve şifre bilgilerini alır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin ithalatı öncesinde ithalatçı EK-1 Bitkisel Gıda, Yem ve Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeye Ait Ön Bildirim Formu’nu elektronik ortamda doldurularak sınır kontrol noktası veya il müdürlüğüne ön bildirimde bulunulur. Ön bildirim ekinde ürüne ait sertifika, etiket, bileşen listesi ve ürün özelliğine göre Bakanlıkça belirlenecek özel belgelerin elektronik nüshaları yer alır. Bitki sağlık sertifikası ile ithal edilecek olan ürünler için bitki sağlık sertifikasının elektronik nüshasının ve tek bileşenden oluşan ürünler için bileşen listesinin ön bildirim formuna eklenme zorunluluğu yoktur.

(3) Ön bildirim ve ekindeki belgeler sınır kontrol noktası veya il müdürlüğünce iki iş günü içerisinde incelenir. İnceleme sonucunda;

a) Ön bildirimde sunulan bilgi ve belgelerin mevzuata uygun olmaması durumunda ithalatçıya uygunsuzluk hakkında bilgi verilir.

b) Ön bildirimde sunulan bilgi ve belgelerin mevzuata uygun olması durumunda, sınır kontrol noktası veya il müdürlüğü, ithalatçıya ürünlerin kimlik ve fiziksel kontrolünün başlatılacağı tarih hakkında bilgi verir. Bu tarih bitki sağlığı kontrolüne tabi ürünler için ürünün geliş tarihinden itibaren, diğer ürünler için kontrolün talep edildiği tarihten itibaren en geç üç iş günü içerisinde olmak zorundadır.

(4) İthalatçı her bir resmi kontrol öncesinde ön bildirim formu doldurarak başvuru yapmak zorundadır.

(5) İthalatçı ön bildirimde yapılan beyanların ve resmi kontroller için sunduğu belgelerin doğruluğundan sorumludur.

(6) Elektronik imza taşıyan belgeler asıl belge olarak değerlendirilir.

Kimlik ve fiziksel kontrol

MADDE 6 – (1) Sınır kontrol noktası veya il müdürlüğü tarafından kontrol için belirlenen tarihte ithalatçının ön bildirim formu ve ekindeki belgelerin asılları ile sınır kontrol noktası veya il müdürlüğüne müracaat etmesi zorunludur. İthalatçının başvuru yapmaması veya belgelerin aslını getirmemesi durumunda ön bildirim iptal edilir.

(2) Ön bildirimde elektronik olarak sunulan belgeler ile asıl belgelerin uyuşmaması durumunda ilgili gümrük idaresine uygunsuzluk yazısı yazılır. İthalatçıya uygunsuzluk hakkında bilgi verilir.

(3) Bitki sağlığı kontrolüne tabi ürünlerin ithalatına, bitki sağlığı kontrolleri ile gıda ve yem güvenilirliği kontrollerinin sonuçlarının uygun olması halinde izin verilir.

(4) Resmi kontroller, gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde veya gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra serbest dolaşıma girmeden önce geçici depolama yeri veya antrepolarda yapılır. Bu kontrollerin teknik açıdan mümkün olan en kısa süre içerisinde tamamlanması esastır.

(5) İthal edilmek istenen ürünün mevzuata uygunluğu yapılacak resmi kontrol ile belirlenir.

(6) İthal edilecek olan ürünlerde uygulanacak analiz sıklıkları risk esasına göre Bakanlıkça belirlenir.

(7) Fiziksel kontrol aşamasında istenecek analizlerde öncelikle gıda ve yem güvenilirliğine esas, insan veya hayvan sağlığı açısından tehlike oluşturabilecek hususlar göz önünde bulundurulur.

(8) Bu Yönetmelik kapsamında ithal edilecek ürünlerin özelliğine göre mevzuata uygun olarak numune alınır. Numune alma tutanağı doldurulur. Numuneler Bakanlıkça belirlenen laboratuvarlara gönderilir.

(9) Bakanlık resmi kontroller sonucu mevzuata uygun bulunmayan ürünlerin sahibinin bilgisi dâhilinde, özel işleme tâbi tutulmasına, esas kullanım amacı dışında başka bir amaçla kullanılmasına, geri gönderilmesine veya imha edilmesine izin verebilir.

(10) Yapılan resmi kontroller sonucunda uygun bulunan ürünlerin uygunluk yazıları ithalatçıya, uygun bulunmayan ürünlerin uygunsuzluk yazıları gümrük idaresine ve keyfiyeti ithalatçıya bildirilir. Bu bildirim elektronik olarak yapılabilir.

Kontrole ilişkin esaslar

MADDE 7 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki resmi kontrollerde Türk gıda mevzuatı ve yem mevzuatı hükümleri uygulanır. İthal edilecek ürün ile ilgili Türk gıda ve yem mevzuatında hüküm bulunmaması durumunda, Kodeks Alimentarius ve AB mevzuatı gibi uluslararası mevzuat, uluslararası mevzuatın bulunmadığı, fakat sadece üretici ülkenin mevzuatının bulunduğu ürünlerde üretici ülke mevzuatı esas alınır.

(2) Dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilmek istenen ürünlere ait dahilde işleme izin belgesi üzerinde eşdeğer eşya kullanılamayacağına dair ibare olması durumunda, bu ürünlerin yalnızca belge kontrolü ve kimlik kontrolü yapılır. Bu ibareyi taşımayan dahilde işleme izin belgeleri resmi kontrollerde dikkate alınmaz.

(3) Geçici olarak depolanan ancak serbest dolaşıma girmeyecek olan ürünlerin gıda ve yem güvenilirliği kontrolleri yapılmaz.

(4) İthalat aşamasındaki kontrol işlemleri, il müdürlüklerince veya sınır kontrol noktalarında yapılır. Ürün grupları itibariyle yetki verilen il müdürlükleri ve sınır kontrol noktaları Bakanlıkça belirlenir ve Genel Müdürlük internet sitesinde ilan edilir.

(5) İthalatçı uygun resmi kontrol ve numune alma şartlarını hazırlamaktan sorumludur. Numunenin usulüne uygun alınmadığına dair yapılacak itirazlar numune alım aşamasında yapılır. Numune alımı tamamlandıktan sonra numunenin usulüne uygun alınmadığına dair yapılacak itirazlar kabul edilmez.

(6) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin resmi kontrolleri, Kanunun EK-2 sayılı listesine uygun olarak kontrol görevlisi tarafından gerçekleştirilir. Gerekli durumlarda birden fazla kontrol görevlisi görevlendirilebilir.

(7) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin resmi kontrollerine ilişkin tüm masraflar ve ulaşım ithalatçı tarafından karşılanır.

Özel işleme tabi tutma

MADDE 8 – (1) İthali söz konusu ürünün Türk gıda ve yem mevzuatına uygun olmaması durumunda ithalatçı talebi doğrultusunda ürün özel işleme tabi tutulabilir. Özel işleme tabi tutulabilecek ürünler ve yapılacak işlemler Bakanlıkça belirlenir. Özel işleme tabi tutma işlemleri, insan, bitki ve hayvan sağlığı ile çevre için doğrudan ya da dolaylı herhangi bir olumsuz etkiye sahip olmayacak şekilde uygulanır.

(2) Özel işleme tabi tutulan üründen yeniden numune alınır, ilk numune analiz sonuçları dikkate alınmaksızın, risk teşkil edebilecek kriterler göz önünde bulundurularak laboratuvarda muayene ve analiz yaptırılır. Analiz sonuçlarına göre değerlendirme yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sertifika, Diğer Belge ve Etiketler

Sertifikalar

MADDE 9 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında ithal edilecek olan ürünlerde sertifika aranır. Sertifikaların ürünün menşe veya yükleneceği ülkenin yetkili makamları tarafından onaylanmış olması zorunludur.

(2) (Değişik:RG-7/8/2013-28731) Sertifikada ürünün adı, üreticisi veya ihracatçısı, onaylayan kişinin adı ve imzası yer alır.

(3) Sertifikalar üretici ve ürünü garanti edecek şekilde global olarak düzenlenmiş olabilir. Global sertifikalar geçerlilik süresi içerisinde yapılacak diğer ön bildirimler için kabul edilir.

(4) İhracatçı ülkelerle yapılacak protokol veya mutabakat sonrasında elektronik sertifikalar kabul edilir.

(5) Bitki sağlığı kontrolüne tabi ürünlerde sertifika aranmaz, bitki sağlığı kontrolü sonucunda düzenlenen uygunluk yazısı aranır. Bitki sağlığı kontrolüne tabi olmayan ancak menşe veya yükleneceği ülkede sertifika düzenlenmeyen bitki ve bitkisel ürünler için bitki sağlık sertifikası, sertifika yerine kabul edilir. Bitki sağlık sertifikası ile ithal edilecek ürünlerde parti numarası aranmaz.

(6) (Değişik:RG-7/8/2013-28731) Gıda ile temas eden madde ve malzemelerde sertifika veya ürünün gıda ile temasa uygun üretildiğini gösteren firma beyanı aranır. Firma beyanında ürünün parti numarası ve miktarı belirtilir.

(7) Sertifikaların geçerlilik süresi sertifikada belirtilen süre kadardır. Sertifika üzerinde geçerlilik süresi belirtilmediği takdirde, bu süre ürünün son tüketim tarihini aşmamak üzere, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren oniki aydır. Resmi kontrollerde belge kontrolünün yapıldığı tarihte sertifikanın geçerlilik süresinin dolmamış olması şarttır.

Diğer belgeler

MADDE 10 – (1) Menşe ve/veya çıkış ülkesinde salgın hastalık, dioksin, radyasyon ve diğer risklerin ortaya çıkması halinde ilave belgeler ile ürün özelliğine göre istenecek ek belgeler Bakanlık tarafından belirlenir ve Genel Müdürlük internet sitesinde ilan edilir.

İzlenebilirlik

MADDE 11 – (1) İthalatçı ithal ettiği ürünle ilgili izlenebilirliği sağlamak, yurt içinde satış ve dağıtımı ile ilgili bilgi ve belgeleri bulundurmak, istenildiğinde Bakanlığa ibraz etmek zorundadır.

Risk analizi

MADDE 12 – (1) Bakanlıkça belirlenecek bitki ve bitkisel ürünlerin ithalatı öncesinde ihracatçı ülkeden zararlı risk analizi sonuçları istenir. Zararlı risk analizi istenecek ürünler Genel Müdürlük internet sitesinde yayımlanır. Zararlı risk analizi yapılmamış ürünler için ön bildirim yapılamaz.

(2) Bakanlık, önceki yılın denetim sonuçları, tüketici şikayetleri, uluslararası ya da diğer ülkelerden alınan bildirimler doğrultusunda risk analizi yaparak artırılmış ya da azaltılmış tedbirler alabilir, analiz sıklıkları belirleyebilir.

Etiket

MADDE 13 – (1) Dökme olarak ambalajsız getirilen veya doğrudan tüketiciye sunulmayan gıda ve yem için etiket aranmaz.

(2) Piyasaya arz edilmek üzere ithal edilecek gıdaların, gıda ile temas eden madde ve malzemelerin Türk Gıda Kodeksine, yemlerin ise yem mevzuatına uygun olarak etiketlenmiş olmaları şartıyla ithaline izin verilir.

(3) İthalatçının, hammadde olarak ithal edeceği ürünü kendi üretiminde kullanacağını ve piyasaya arz etmeyeceğini beyan etmesi durumunda bu ürünlerde Türkçe etiket aranmaz.

(4) (Mülga:RG-7/8/2013-28731)

(5) Kimlik kontrolü sonucu ürün etiketinin mevzuata veya ön bildirimdeki beyana uygun olmaması durumunda ithalatçının etiketlerini ön bildirimdeki beyana uygun şekilde düzeltmesine izin verilir. Etiketlerin düzeltilmesini müteakip tekrar ön bildirim yapılarak müracaat edilir.

Birden fazla firmaya ait ürünler

MADDE 14 – (1) Birden fazla firmaya ait olsa bile dökme olarak gelen menşei, sertifikası aynı olan, aynı gemi, ambar, tank, depo, konteynır ve silo gibi araçlarda bulunan ürünler tek bir parti kabul edilir. Partiyi temsil edecek şekilde kontroller yapılır. Kontrol sonucunun uygun olması durumunda kırkbeş gün süreyle bu ürün için ön bildirimde bulunulmuş olan tüm ithalat başvuruları için bu sonuç uygulanır. Kontrol sonucunun uygun olmaması durumunda tüm parti için 6 ncı maddenin dokuzuncu fıkrasında yer alan hükümler uygulanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Gümrük giriş kapıları

MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında ithal edilecek ürünlerin ithal edileceği gümrük giriş kapıları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile birlikte Bakanlıkça belirlenir ve ilan edilir.

Onaylı tesis listesi

MADDE 16 – (1) Bakanlık ihracatçı ülkelerin resmi denetim birimleri, denetim sistemleri, üretim alanları ve tesislerinde inceleme yaparak onaylı tesis listesi oluşturabilir. Onaylı tesislerden yapılacak resmi kontrollerde azaltılmış analiz sıklığı uygulanır.

Organik ürünler ve GDO’lu ürünler

MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin resmi kontrollerinde Türk gıda ve yem mevzuatı hükümleri yanında organik ürünler ve GDO’lu ürünler ile ilgili mevzuat çerçevesinde işlemler yürütülür.

Onaylanmış kontrol belgeleri

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımından önce kontrol belgesi alınmış ürünler için yapılacak ön bildirimlere, onaylanmış kontrol belgeleri eklenir.

Yürürlük

MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik 1/1/2012 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 19 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.

Yönetmeliğin ekini görmek için tıklayınız

EK-1

BİTKİSEL GIDA, YEM VE GIDA İLE TEMAS EDEN MADDE VE MALZEMEYE AİT ÖN BİLDİRİM FORMU

(PRE-NOTIFICATION FORM PLANT ORIGIN FOOD, FEED AND FOOD CONTACT MATERIAL)