“Laboratuvar işletmemizin beyni”

1970’de Balıkesir’de küçük bir mandıra olarak faaliyete başlayan KAYSÜT bugün yemden süte Türkiye’nin en büyük gıda sanayi kuruluşlarından biri. Günlük 900 ton çiğ süt işleme kapasitesine sahip olan firma, laboratuvar yatırımı ile üretimden tüketime kaliteyi hedefliyor.

KAYSÜT, süt sektöründe yarım asrı aşan bir tecrübeye sahip. Tecrübesini ulusal ve uluslararası standartların gereklilikleri ile birleştirerek kalite standartlarını oluşturan KAYSÜT, 50 yıl önce Balıkesir’de küçük bir mandıra olarak yola çıktı. Şu anda günde 900 ton süt işleme kapasitesi ile süt ve süt ürünleri üretiyor.

KAYSÜT’te kalite çiğ sütün kabul işlemlerinde başlıyor. Çiğ süt kabulünde uyguladığı kalite kontrol prosedürleri ve yaptığı analizler hakkında Üretim Kalite Sorumlusu Seçil Demirci şunları söylüyor: “Çiğ süt, KAYSÜT’ün tüm ürünlerinin hammaddesi olduğu için kontrolü çok önemli olan bir girdidir.

Çiğ süt, Ege ve Marmara Bölgelerimizdeki süt toplama merkezlerinde, +4 °C’ye soğutulur ve izolasyonlu süt nakil tankerlerine aktarılarak fabrikaya en kısa sürede ulaştırılıyor. Konu ile ilgili eğitimli tanker şoförleri çiğ sütü tankere almadan önce süt toplama merkezindeki soğutma tanklarından numune alarak ön testleri gerçekleştiriryorlar ve sonuçları uygun çıkan sütleri tankere alıyorlar.”

ANALİZ SONUÇLARINA GÖRE ÜRETİM PLANLANIYOR

Fabrikaya getirilen çiğ sütten kalite kontrol görevlileri tarafından numuneler alınıyor. Çiğ süt kalite planına göre; antibiyotik, sıcaklık, asitlik (SH, pH), alkol testi ile sağlamlık, iletkenlik, %yağsız kuru madde, %yağ, %protein, %laktoz, yoğunluk, inhibitör katkı maddesi varlığı, somatik hücre sayısı, toplam bakteri sayısı ve organoleptik kontroller gerçekleştiriliyor.

KAYSÜT’ün çiğ süt kalite planının dışında kalan sütler için “ISO 9001 Uygun Olmayan Ürün Prosedürü” uygulanıyor. Uygun olan sütler önce filtrelerden daha sonra da klarifikatörden (temizleme separatörü) geçirilerek çiğ süt depolama tanklarına alınıyor.

Ayrıca belirlenen periyotlarda, üretici bazında da tek tek numuneler alınıp kontroller gerçekleştiriliyor. Böylece çiğ süt üreticisine, kendisine ait sütün analiz sonuçları aktarılarak, temzilik ve hijyen, hayvan sağlığı ve hayvan beslenmesi için dikkat edilmesi gereken konular hakkında paylaşımlarda bulunuluyor.

KAYSÜT, ürünlerinin hammaddesi olan çiğ sütün kalitesi için üreticilere yönelik (Kalite primi, ceza, denetim, eğitim gibi) çeşitli uygulamalarda bulunuyor. Bu amaçla Çiğ Süt Kalite Artırma Saha Ekibi oluşturuldu. KAYSÜT fabrikasına gelen tüm sütler ayrı ayrı kontrol edildiği için ekip, her bir bölgenin durumunu günlük olarak öğrenebiliyor. Çıkan sonuçlara göre ekip sorumlusu tarafından süt toplama merkezi, köy ve üretici ziyaretleri planlanıyor. Ziyaretler hem denetim hem de eğitim şeklinde gerçekleştiriliyor.

Çiğ süt üreticisinin iyileştirme yapması gereken parametrelere göre verilen eğitim sonrası söz konusu üreticinin sütünde iyileşme olup olmadığı kontrol edilerek eğitimin etkinliği de takip ediliyor.

İyileşme olmadığı takdirde eğitimlere devam ediliyor. Yine iyileşme olmazsa bu üreticiler Onaylı Tedarikçi Listesinden çıkarılıyor. Eğitimleri konusunun uzmanı saha ekibinin yanı sıra Kay Yem Fabrikası zooteknisti hayvan beslemesi, Kay Çiftlik veterineri hayvan sağlığı, Balıkesir Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri süt kalitesi, hijyen ürünleri tedarikçileri de süt hijyeni eğitimi veriyorlar.

KAYSÜT’te denetim ve eğitim ile kalite artırılırken işletmeye gelen çiğ sütün kalitesine göre de ceza ve prim sistemi uygulanarak, kalitede sürekli iyileştirme sağlanıyor. Üretim Kalite Sorumlusu Seçil Demirci, KAYSÜT’ün kalite politikası ve sistemi ile ilgili şunları getirdi:

“Sürekli iyileştirme için tüm çalışanlarımız ile kalite standartlarını uygulamak, ürettiğimiz süt ve süt ürünlerinin kalitesi ile tüm müşterilerimizin memnuniyetini sağlamak ve üretimimizi gerçekleştirirken hijyen kurallarını ön planda tutarak çevre dostu olma politikası ile üretim yapıyoruz.”

“ÖNCELİĞİMİZ MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ”

Demirci’nin anlatımına göre KAYSÜT, kalite politikasında belirtilen amaçları gerçekleştirmek için yıllık kalite hedeflerini belirliyor. Belirlediği bu hedeflere ulaşma durumu da yıl içerisinde haftalık, aylık, 3 aylık, 6 aylık periyotlar ile takip ediliyor. Kalite politikasında olduğu gibi kalite hedeflerinde de müşteri memnuniyetini sağlamak her zaman ön planda tutuluyor.

KAYSÜT, 1998 yılında kurduğu Kalite Yönetim Sistemini, 2007 yılında Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, Çevre Yönetim Sistemi ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi ile daha da güçlendirmiş. KAYSÜT’te tüm bu oluşturulan kalite ve yönetim sistemlerinin uluslararası standart gereksinimlerinde PUKÖ Döngüsü (Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al) ile sürekli iyileştirmeler sağlanıyor. Yani tüm süreçler için planlama yapılıyor, planlamalar uygulamaya alınıyor, uygulama sonuçları kontrol ediliyor ve gerekli ise önlemler alınıyor.

Demirci, süt laboratuvarının teknik özellikleri, kapasitesi, analiz cihazları ve yapılan rutin analiz işlemleri hakkında ise şunları söyledi: “KAYSÜT laboratuvarı 3 bölümden oluşuyor. Birinci bölümde çiğ süt ve girdi kontrolleri gerçekleştiriliyor. İkinci bölümde proses ve nihai ürün kimyasallarının kontrolleri gerçekleştiriliyor. Üçüncü bölümde ise girdi, proses ve son ürünlerin mikrobiyolojik kontrolleri gerçekleştiriliyor. Laboratuvarlarda yapılan analizlerdeki güvenirliği akreditasyonu olan, bağımsız laboratuvarlarda yapılan ürün analiz sonuçları ile aynı ürünle ilgili kendi analiz sonuçlarımızın karşılaştırmasını yaparak sağlıyoruz.

Ayrıca bünyemizde çalışan 12 kalite görevlimize aynı ürünün analizini yaptırıp, sonuçlarını karşılaştırıyoruz. Her bir kalite görevlisinin yaptığı analizde iyileştirme gereken bir durum var ise gerekli önlemleri alıyoruz. Bu işlemleri Dış Laboratuvar Planı ve İç Laboratuvar Planı ile belirlenmiş periyotlar ile gerçekleştiriyoruz.”

SÜT ANALİZLERİ KALİTE PLANINA GÖRE YAPILIYOR

KAYSÜT, çiğ süt laboratuvarında Tekafos tarafından tedarik edilen FOSS Milkoscan Mars hızlı süt analiz cihazı kullanıyor. Cihaz ile saatte 60 numune analizi yapılabiliyor. Her gün klasik yöntemler ile de cihazın doğrulaması yapılıyor.

Üretim Kalite Sorumlusu Seçil Demirci, laboratuvarda günde yaklaşk 900 ton çiğ sütün işleme ve kalite planlarına göre analizlerini yaptıklarını kaydetti. Demirci Laboratuvarda ve üretim birimlerinde görev yapan kalite sorumluları tarafından yapılan bu analizler için gerekli laboratuvar donanımına sahip olduklarını ifade etti.

KAYSÜT’te laboratuvar kontrolleri; girdi, proses ile son ürün kontrolü olarak üç kategoride gerçekleştiriliyor. Her kategori için de ayrıca kalite planı bulunuyor. Yapılan kontroller ile kalite planlarına uygunluk takip ediliyor. Kalite planına uygun olmayan bir durum olması halinde Uygun Olmayan Ürün Prosedürü uygulanıyor.

KALİTE VE VERİMLİLİK İÇİN VERİLER OLUŞTURULUYOR

Demirci, laboratuvarın işletmeye sağladığı avantajlar konusunda şunları söyledi:

“Laboratuvar işletmenin beyni olarak çalışıyor. Alınan tüm girdilerden sevkiyat dahil tüm süreçler kalite ekibi tarafından kontrol ediliyor. Kalite planına uygun olmayan sonuçlara anında müdahale ediliyor, kalite planına uygun ürünler sevk ediliyor. Böylece, hem müşterilerin standart ürün tüketmesi sağlanırken, hem de işletmenin maddi kayıplarının önüne geçiliyor. Sonuç olarak laboratuvar sayesinde kalite ve verimlilik hedefleri için yeni veriler oluşturuluyor.”

KAYSÜT laboratuvarında Tekafos tarafından tedarik edilen FOSS Milkoscan Mars hızlı süt analiz cihazı kullandıklarını dile getiren Üretim Kalite Sorumlusu Seçil Demirci, bu cihazı niçin tercih ettiklerini şöyle dile getirdi:

“KAYSÜT olarak süt analizlerinde çok hassasız. Mars cihazını satın almaya karar vermeden önce günlerce demo cihazı ile denemeler yaptık. Mars cihazının analiz sonuçları ile klasik yöntem sonuçlarını karşılaştırarak cihazı kullanmaya karar verdik. Halen kullanım sırasında her gün klasik yöntemler ile cihazın doğrulamasını yaparak kullanıyoruz. Mars cihazında sapmalar klasik yönteme göre kabul edilebilir düzeylerde olduğundan bu cihazı tercih ettik.”

“KAYSÜT’TE KALİTE, SÜREKLİ İYİLEŞEN BİR OLGU”

Demirci, ürettikleri süt ürünlerinin kalitesini arttırmak için yaptıkları çalışmalar hakkında da bilgi verdi. KAYSÜT’te kalitenin sürekli iyileşen bir olgu olduğunu, “Tamam işte kalite sağlandı, böyle devam edelim” diye bir düşüncenin burada olmadığını, KAYSÜT’te kalitenin hep daha iyiye ulaşması için çalışıldığını söylüyor. KAYSÜT’te, ürün kalitesini artırmak için öncelikle hammadde (çiğ süt) kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Demirci, tedarik edilen diğer girdilerin de ürün kalitesini etkilediği için satın alınan tüm girdilerin kalitesinin artırılması yönünde paydaşlar ile işbirliği içerisnde çalışmalar yaptıklarını dile getirdi.

KAYSÜT, AR-GE çalışmalarına ağırlık vererek ürün geliştirme ve inovatif ürünleri müşterileri ile buluşturmak için çalışıyor. Teknolojik gelişmeler doğrultusunda makine ve ekipmanlarını yenileyerek tam otomasyon ile yola devam etmek isteyen KAYSÜT’te yeni makine parkurlarının oluşturulması planlanıyor.