Süt üreticisinin sesi neden duyulmuyor?

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ile BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından ortaklaşa hazırlanan “Küresel Tarımsal Görünüm Raporu 20152024”, 1 Temmuz’da açıklandı. Raporda, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde hayvansal protein tüketiminin artacağı, bunun sonucu olarak süt ürünleri fiyatlarının yüksek seyredeceği açıklandı.

FAO tarafından 9 Temmuz 2015 tarihinde yayınlanan “Küresel Gıda Fiyat Endeksi”ne göre de dünyada son bir yılda gıda fiyatları yüzde 15,5, süt ürünleri fiyatları ise yüzde 22,8 oranında düştü.

Dünyada gıda ve süt ürünleri fiyatları son altı yılın en düşük düzeyinde seyrederken ülkemizdeki tablo bunun tam tersi. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 3 Temmuz’da açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksine göre Türkiye’de son bir yılda (Haziran 2014-Haziran 2015) gıda fiyatları yüzde 12,97 oranında artarken, aynı dönemde süt ürünleri fiyatlarındaki artış oranı ise yüzde 9,10 olarak gerçekleşti.

Türkiye, süt ve süt ürünlerini en pahalı tüketen ülkeler arasında dünya şampiyonluğuna koşuyor. Fransa’da peynirin kilosu 3,5, İngiltere’de 5, Türkiye’de ise 10 liradan başlıyor. Amerika’da sütün litresi ortalama 2,80 lira, Fransa’da 2 lira, Türkiye’de ise 3 lira civarında. Bu ülkelerin kişi başına düşen milli gelirleri de göz önüne alındığında Türkiye, süt ürünlerinin en pahalı olduğu ülke desek abartmış olmayız.

Çiftçinin bir yıldır kilosunu 1,15 liraya sattığı sütün fiyatı marketlerde 3,5 liraya kadar çıkıyor. Bir yılda tereyağının kilosu 26 liradan 35 liraya kadar çıktı. Beyaz peynirin kilosu 16 liradan 20 liraya, yoğurtun kilosu ise 3 liradan 4,5 TL’ye yükseldi. Sanayici kesimi, sattığı ürünlerde fiyatları artırıken aldığı hammadde olan çiğ sütün fiyatının artmaması için üreticiye karşı her türlü baskı argümanını kullanmaktan geri durmuyor.

Bilindiği üzere çiğ süt fiyatlarının Ulusal Süt Konseyince altı ayda bir güncellenmesi gerekiyor. Ancak Aralık ayından beri sanayiciler uzlaşmaya yanaşmadığı için 13 aydır üretici sütünü aynı fiyattan veriyor. Hatta sanayiciler üreticiyi mevcut fiyata razı etmek için çiğ süt fiyatının aşağı çekilmesini bile isteyebiliyorlar.

Hammaddeyi daha ucuza kapatma arzusuyla sanayiciler hayvancılıkta adeta yeni bir krize davetiye çıkarıyorlar. Çıkarı için her yolu deneyen sanayici temsilcilerini bir nebze anlayabiliyoruz. Ancak bu duruma razı olmaması gereken üreticilere ve örgütlerine ne demeli?

Bütün bunlar yaşanırken süt üreticilerini temsil ettiğini iddia eden Süt Üreticileri Birlikleri, Damızlık Sığır Yetiştirici Birlikleri, TÜSEDAD, Kooperatif Birlikleri (Köy-Koop, Hay-Koop, Tarım-Koop) ne yapıyorlar acaba? Üreticileri temsil ettiği iddiasıyla bu örgütlerin lideri olarak geçinenler, üreticinin alın teri ve el emeği için, bırakın mücadele etmeyi, bir beyanatta bulunmaktan bile kaçıyorlar?

Bütün zorluklara rağmen üretimi sürdüren ve önceliği para kazanmak olmayanların sesini kim perdeliyor, süt üreticisinin sesi neden duyulmuyor acaba?